بررسی و نقد تفسیری دلالت گزاره قرآنی «و لیس الذکر کالانثی» بر مردسالاری قرآن با تاکید بر کشف متکلم آن

نگاه فمینیسمی تلاش دارد تا مبتنی بر پذیرش اصل برابری جنسیتی، نصوصی چون قرآن را با ادعای مردسالاری تخطئه نماید. بر خلاف این تصور، آیات متعددی وجود دارد که نه تنها زنان را به صورت خاص مورد خطاب قرار داده؛ بلکه تکریم و تحسین نموده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی در بررسی تفسیری گزاره قرآنی «و لیس الذکر کالانثی» کوشیده است تا بر اساس دیدگاه مفسران و قراین داخلی آیه یا خارج از آن نظریه تفسیری معتبری با توجه به شبهه مذکور ارائه دهد. مفسران درباره گوینده در گزاره قرآنی پیش گفته دو دیدگاه سخن خدا بودن یا کلام مادر حضرت مریم(س) بودن را مطرح کرده اند. برخی نیز مانند میبدی آن گزاره را فارغ از گوینده آن، دال بر برتری مرد بر زن دانسته اند. نتایج این پزوهش نشان می دهد گوینده عبارت قرآنی «و لیس الذکر کالانثی» مادر مریم(س) بوده که یا به انگیزه مقایسه دختر و پسر در مقام خدمتگذرای به معبد صادر شده است و یا به انگیزه تفضیل مقام حضرت مریم(س) نسبت به دیگر فرزندان ذکوری که حتی نذر برای خدمتگزاری به کنیسه شده اند و نیز توجه به ظرف بودن مریم(س) نسبت به پیامبری که کور و برص را شفا خواهد داد و مرده را به اذن خدا زنده می کند. این نظریه با روایت شان نزول مربوط به آیه نیز سازگار است.

بررسی و نقد تفسیری دلالت گزاره قرآنی «و لیس الذکر کالانثی» بر مردسالاری قرآن با تاکید بر کشف متکلم آن Keywords:

آیه ۳۶ آل عمران , تفسیر تطبیقی قرآن , خطابات قرآنی , مردسالاری , فمینیسم