چابهار و گوادر؛ رقابت ژئوپلتیک یا رفاقت استراتژیک

ایران و پاکستان کشورهای موثر و قدرتمندی هستند که یکی در غرب آسیا و دیگری در جنوب آسیا صحنه گردان تحولاتبزرگ امنیتی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بود هاند. از آنجا که این دو قدرت منطقهای ۹۰۴ کیلومتر مرز مشترک دارند و ازسوی دیگر در رقابت با بزرگترین قدرت های جهان دشمنانی آشکار و پنهان پیدا کرد هاند تلاش برای تبدیل این دو همسایه بهدو دشمن همواره وجود داشته است. چال شهای امنیتی بر پایه ناسیونالیسم قومی یا افرا طگرایان مذهبی مطلب تاز های نیستو در تاریخ روابط تهران و اسلام آباد قدمتی دیرینه دارد ولی به نظر می رسد تاریخ انقضای برخی از این موضوعات به سررسیده یا حداقل تاثیرگذاری دهه های گذشته خود را از دست داده است. واضح است که چالش های اقتصادی که گریبان ایرانو پاکستان را گرفته در شرایط فعلی برای مردم هر دو کشور ملموس تر است و ایجاد یک تنش اقتصادی می تواند هر دو کشوررا به بنبست جدیدی برساند. که بیش از همه به کام دشمنان مشترک یا غیر مشترک خوشایند خواهد بود. از سوی دیگر دنیاشاهد شکل گیری اتحادیه های کوچک و بزرگی است که در مناطق مهم و استراتژیک در حال شکل گیری هستند ویارگیری هایی که ابرقدرت ها انجام می دهند نیز سرعت بیشتری به خود گرفته است. نزدیک شدن چین به پاکستان، و همچنینتلاش پکن برای ارتباط گیری با تهران در حالی رخ می دهد که رقابت اقتصادی و امنیتی بزرگی را با هند تجربه می کند. ازسوی دیگر هند سعی کرده است در چابهار بازیگر خوبی باشد و این تلاش برای اسلام آباد که بیش از ۷ دهه جنگ، نزاع وکشمکش را با هند تجربه کرده خوشایند نبوده است. از سوی دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس به خصوص عربستان درایالت بلوچستان پاکستان سرمایه گذاری های بزرگی انجام داده اند و این بار تهران است که به این حضور خوشبین نیست وآن را به چشم یک چالش می بیند.شاید برای رقیب فرض کردن چابهار و گوادر که در موقعیت حساس ژئوپلتیک واقع شده اند بتوان دلایلی ر ا عنوان کردنولی این حقیقت که ایران و پاکستان به هم نیاز دارند دلیل مهمی است تا امکان همکاری این دو بندرگاه مهم نیز بررسیشود. فرضیه این مقاله برای رسیدن به پاسخی مناسب این است که ایران و پاکستان به دلیل داشتن دشمنان مشترک و زیرککه حاضر به صرف هزین ههای زیادی هستند همواره با چال شهای بزرگ و کوچک مواجه خواهند بود. این در حالی است کهراهکار برون رفت از این تله خطرناک چندان مبهم نیست و با کمی همکاری و صبوری می توان به آینده امیدوار بود. با واردکردن فاکتورهای جدید در معادلات موجود نتایج متفاوتی حاصل م یشود که بر خلاف تحلیه ای موجود و ارزیابی های انجامشده، ظرفیت های عظیمی از همکاری بین ایران و پاکستان را نشان می دهد. پیشخوان این ارتباط می تواند بندرگاه های چابهاردر ایران و گوادر در پاکستان باشد. روش پژوهش مقاله حاضر، کیفی و با تاکید بر مطالعات اسنادی بوده است

چابهار و گوادر؛ رقابت ژئوپلتیک یا رفاقت استراتژیک Keywords:

کریدور اقتصادی , بندر چابهار , ایران , پاکستان , بندر گوادر , سی پیک