تعیین شکارگر غالب سپردار سفید خرما Parlatoria blanchardi با استفاده از نشانگرهای ملکولی در نخلستان های بم

خرما به عنوان یک محصول اقتصادی ارزشمند در نواحی جنوبی ایران است. استان کرمان بیشترین سطح زیر کشت نخیلات را در کشور دارد. سپردار سفید خرما Parlatoria blanchardi یکی ازآفات شاخص درخت خرما در ایران است که در برخی موارد، خسارت زیادی به باغات خرما  به خصوص درختان جوان وارد می کند. کنترل آفات خرما معمولا با استفاده از حشره کش ها در دهه های گذشته انجام شده است. اما با توجه به جنبه های منفی برنامه های کنترل شیمیایی، در سال های اخیر به برنامه مدیریت تلفیقی آفات و کنترل بیولوژیک توجه شده است. شکارچیان مهم و موثری در نخلستان ها وجود دارند. یکی از عوامل مهم در موفقیت کنترل بیولوژیک و از شاخص‎های معیار انتخاب، یافتن برهمکنش های بین شکارگر و طعمه های مختلف آن ها است. برهمکنش های بین شکار و شکارگر و برهمکنش های بین شکارچیان عمومی و طعمه های مختلف آن ها اجزای کلیدی مطالعات اکولوژیکی است که به دنبال توضیح فرآیندهای پویایی جمعیت جانوران است که می توان از آنها در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات استفاده کرد. برای تعیین دشمنان طبیعی موثر، استفاده از نشانگرهای مولکولی کاربرد روزافزونی پیدا کرده است. برای تعیین فراوانی ژنوم سپردار در دستگاه گوارش شکارگرها، نمونه برداری های منظم ماهانه از شکارگرها انجام شد. آزمایش با روش دستی استخراج DNA بر پایه CTAB انجام و برای بررسی ژنوم سپردار از طریق مقایسه نمونه ها از دو نشانگر ملکولی (۲۳۳ و ۱۸۶ جفت باز) ژن میتوکندریایی سیتوکروم اکسیداز I (COI) از سپردار سفید خرما استفاده شد. تعداد و محدوده زمان های نمونه برداری پس از تغذیه به نوع شکارچی مورد مطالعه بستگی دارد و باید از ابتدا مورد توجه قرار گیرد. حداکثر زمان تشخیص از چند ساعت تا ۵ روز پس از تغذیه با طعمه متغیر است. بدین جهت یک آزمایش نیز برای تعیین حداکثر زمان ردیابی بقایای ژنوم شکار در دستگاه گوارش شکارگر نیز طراحی گردید. نتایج تایید کننده اختصاصی بودن پرایمرهای مورد استفاده بود. بهترین زمان برای ردیابی ژنوم ۲۴ ساعت پس از تغذیه تعیین گردید. همچنین نتایج نشان داد که گونه کفشدوزک Chilocorus bipustulatus L. با بیشترین میزان فراوانی ردیابی مبتنی بر DNA سپردار سفید خرما گونه غالب و موثر در نخلستان های مورد ارزیابی می باشد. نتایج پژوهش حاضر، پتانسیل استفاده در کنترل بیولوژیکی و مطالعات اکولوژیکی تعاملات شکارچی و طعمه مورد استفاده را دارا است.

تعیین شکارگر غالب سپردار سفید خرما Parlatoria blanchardi با استفاده از نشانگرهای ملکولی در نخلستان های بم Keywords:

کفشدوزک Chilocorus bipustulatus , ردیابی ملکولی , سپردار سفید خرما , کنترل بیولوژیک , نشانگر DNA