مولفه های تاثیرگذار بر مکان گزینی و شکل گیری روستای تاریخی سریزد

روستای «سریزد»، روستایی تاریخی واقع در شهرستان مهریز است. موقعیت استقرار این روستا در نزدیکی سکونتگاه های تاریخی مانند «غربالبیز»، «فهرج»، «خویدک» و «هرفته»، بیان گر سبقه طولانی سکونت در این محدوده جغرافیایی است. اگرچه امروزه سریزد از راه ترانزیت فاصله دارد، اما در سال ۱۳۸۷ به عنوان یکی از مناطق نمونه گردشگری ایران معرفی شده و به همراه روستاهای فهرج و خویدک اهمیت گردشگری چشمگیری پیدا کرده است. پژوهش حاضر با روش تفسیری تاریخی و بر مبنای تحلیل اسناد به بررسی عوامل تاثیرگذار بر مکان گزینی و سکونت در روستای سریزد و عوامل تاثیرگذار بر تداوم سکونت در این منطقه است. نتایج نشان می دهد که سه عامل مهم منابع آبی، راه های کاروانی و وجود قلعه سریزد در شکل گیری، تداوم سکونت و چگونگی توسعه روستای سریزد تاثیر گذاشته اند. مهم ترین عامل، وجود چشمه ای دائمی به نام مدوار بوده است؛ ذکر چشمه مدوار و قنوات سریزد و فرافر در متون تاریخی بیان گر برخورداری در خور توجه این محدوده از منابع آبی است که در دوره های تاریخی متمادی جای خود را به چاه های آب داده است. آثار معماری مجموعه کاروانی و روایات تاریخی مندرج در سفرنامه ها، از منابع ارزشمندی هستند که حکایت از موقعیت تجاری ویژه این روستا در راه یزد کرمان دارند. قلعه سریزد به عنوان خزانه و نشانه ای بر تاکید بر اهمیت تجاری محدوده موقعیت ویژه ای داشته و با توجه به منازعات بسیار این محدوده، در شکل گیری و تداوم استقرار در این محدوده تاثیر به سزایی داشته است.

مولفه های تاثیرگذار بر مکان گزینی و شکل گیری روستای تاریخی سریزد Keywords:

روستای سریزد , سکونت گاه های روستایی , عوامل شکل گیری , مکان گزینی