مقایسه میزان ترسیب کربن خاک چند گونه گیاهی در مناطق بیابانی خراسان
Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 39
این Paper فقط به صورت چکیده توسط دبیرخانه ارسال شده است و فایل کامل قابل دریافت نیست. برای یافتن Papers دارای فایل کامل، از بخش [جستجوی مقالات فارسی] اقدام فرمایید.
نسخه کامل این Paper ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_IJRDR-31-4_002
Index date: 2 February 2025
مقایسه میزان ترسیب کربن خاک چند گونه گیاهی در مناطق بیابانی خراسان abstract
سابقه و هدف اگرچه اکوسیستم های بیابانی به دلیل پوشش گیاهی کم و کربن محدود، معمولا در بررسی های ترسیب کربن کمتر مورد توجه قرار می گیرند اما به دلیل اینکه بیش از یک سوم اراضی سطح زمین، ۵۵ درصد از کل مساحت ایران و بیش از ۵۰ درصد از مساحت استان خراسان جنوبی را پوشش می دهند، بنابراین می توانند محل ذخیره کربن قابل توجهی باشند. این پژوهش با هدف بررسی میزان ترسیب کربن توسط شش گونه بیابانی Calligonum polygonoides، Seidlitzia rosmarinus، Artemisia sieberi، Stipagrostis pennata، Salsoa richteri و Zygophyllum eurypterum در مراتع شهرستان فردوس انجام شد. مواد و روش ها در این پژوهش، گونه غالب شش رویشگاه مورد مطالعه شناسایی شد و نمونه برداری زیر تاج پوشش گونه غالب انجام گردید. در رویشگاه Calligonum polygonoides، Seidlitzia rosmarinus،Zygophyllum eurypterum و Salsoa richteri ۳۰ پلات چهار متر مربعی و در رویشگاه های Artemisia sieberi و Stipagrostis pennata،۳۰ پلات دو متر مربعی به طور تصادفی مستقر شدند و درصد تاج پوشش و تراکم گیاهی در هر پلات برآورد شد. سپس در همان پلات ها، در زیر تاج پوشش گونه غالب، پروفیل خاک تا عمق ۷۰ سانتی متر حفر شد و نمونه خاک برداشت شده و به آزمایشگاه منتقل گردید. با برآورد درصد کربن آلی خاک (روش والکلی بلک) و وزن مخصوص ظاهری خاک (به روش کلوخه)، در نهایت میزان ترسیب کربن خاک اندازه گیری شد. داده ها در قالب طرح کاملا تصادفی و برای مقایسه میانگین ها از آزمون توکی در سطح احتمال پنج درصد استفاده شد. نرمالیتی و همگنی واریانس های مقادیر باقیمانده توسط آزمون های شاپیرو-ویلک و بارتلت بررسی شد. داده های حاصل از نتایج آزمایش ها با استفاده از نرم افزار R مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج به طورکلی نتایج نشان داد که بیشترین میزان کربن آلی خاک در رویشگاه های جفنه و درمنه و کمترین میزان آن نیز در رویشگاه اشنان مشاهده شد. بیشترین وزن مخصوص ظاهری خاک در رویشگاه اسکنبیل وجود داشت. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که اثر رویشگاه بر ترسیب کربن خاک معنی دار (۰۱/۰ p<) و میزان این تاثیر متوسط تا زیاد است (ηp۲ بین ۱۰/۰ تا ۴۷/۰). بیشترین و کمترین میزان ترسیب کربن به ترتیب در رویشگاه های قیچ (۶۶/۲۸ تن در هکتار) و اشنان (۸۰/۱۲ تن در هکتار) مشاهده شد. همچنین از لحاظ درصد پوشش گیاهی نیز بین رویشگاه ها تفاوت معنی داری مشاهده شد (۰۱/۰ p<). بیشترین و کمترین میزان درصد پوشش گیاهی نیز به ترتیب در رویشگاه های قیچ (۸۴/۳۶ درصد) و اشنان (۱۵/۱۰ درصد) به دست آمد. رویشگاه اشنان از کمترین میزان کربن آلی خاک و درصد پوشش گیاهی کمتر برخوردار بود و در مقایسه با سایر گیاهان، کمترین میزان ترسیب کربن را تولید نمود. گیاه جفنه نیز با وجود بالا بودن کربن آلی در خاک رویشگاه خود اما به دلیل پایین بودن تراکم و درصد تاج پوشش گیاهی ترسیب کربن کمی داشت. نتایج تحلیل همبستگی نشان می دهد که بین درصد پوشش گیاهی و ترسیب کربن رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (۰۱/۰ p<)، اما بین تراکم گیاهی و ترسیب کربن رابطه معنی داری مشاهده نشد (۰۵/۰ p>). نتیجه گیری میزان ترسیب کربن با توجه به درصد پوشش گیاهی متفاوت بوده و بین درصد پوشش گیاهی با میزان ترسیب کربن رابطه مثبت و معناداری وجود داشت، در صورتی که بین میزان تراکم گیاهی و ترسیب کربن رابطه معنی داری مشاهده نشد. به طوری که در این بررسی رویشگاه قیچ دارای بیشترین درصد تاج پوشش گیاهی و ترسیب کربن بوده و رویشگاه اشنان از کمترین درصد پوشش گیاهی و ترسیب کربن برخوردار است. بنابراین می توان از پارامتر درصد پوشش گیاهی برای برآورد ترسیب کربن استفاده نمود. به عبارتی، رویشگاه هایی که گیاهان بوته ای و درختچه ای دارند می توان از روی درصد تاج پوشش، میزان ترسیب کربن را برآورد کرد.
مقایسه میزان ترسیب کربن خاک چند گونه گیاهی در مناطق بیابانی خراسان Keywords:
مقایسه میزان ترسیب کربن خاک چند گونه گیاهی در مناطق بیابانی خراسان authors
مسلم رستم پور
استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری و عضو گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
رضا یاری
استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
سیده محبوبه میرمیران
استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :