چکیدهدخمه های زرتشتیان، به عنوان یکی از عناصر برجسته فرهنگی و مذهبی ایران باستان، در فرآیند تدفین این قوم نقش مهمی ایفا می کنند.
مکان یابی این دخمه ها تحت تاثیر مجموعه ای از عوامل طبیعی و فرهنگی قرار داشته است. سوال اصلی این تحقیق به طور شفاف عبارت است از: "چگونه عوارض سطح زمین، نظیر ارتفاع، شیب، جنس زمین، فاصله از منابع آبی و نزدیکی به سکونتگاه های انسانی، در انتخاب مکان های دفن دخمه های زرتشتیان تاثیرگذار بوده است؟" این پژوهش به منظور پاسخ به این سوال، به صورت جغرافیایی به بررسی عواملی پرداخته است که مکان های دفن زرتشتیان را از منظر طبیعی و محیطی شکل داده اند. در این تحقیق، مشخص شد که دخمه ها معمولا در مناطقی با ارتفاعات بلند و در دور از سکونتگاه های انسانی قرار داشته اند تا علاوه بر حفظ تقدس اماکن، از آلودگی های محیطی و تهدیدات طبیعی مانند سیلاب ها، فرسایش خاک و تغییرات محیطی جلوگیری شود. انتخاب این مکان ها علاوه بر اینکه به جنبه های مذهبی و فرهنگی مربوط است، از جنبه های زیست محیطی نیز بهره مند بوده است. بر اساس یافته ها، مکان های دفن معمولا در نقاطی با شیب مناسب و بر روی بسترهای سنگی مقاوم قرار گرفته اند که می توانند پایداری ساختاری دخمه ها را در طول زمان تضمین کنند. این تحقیق همچنین نشان داد که ملاحظات جغرافیایی و مذهبی به طور هم زمان بر
مکان یابی دخمه ها تاثیر گذاشته اند و این انتخاب ها به نوعی ترکیبی از اصول اکولوژیکی، فرهنگی و دینی بوده است. در نهایت، نتایج این تحقیق می توانند درک بهتری از روابط پیچیده میان محیط طبیعی و باورهای دینی زرتشتیان فراهم آورند و به تحلیل ساختارهای استقرار دخمه ها در
ایران باستان کمک کنند.