نشانگان اصلی اختالل شخصیت پارانوئید، سوء ظن است که زمینه ساز بسیاری از اختلافات در
روابط همسری است. همسر بیمار پارانوئید الزم است
احکام شرعی مواجهه با او را بداند تا برخوردی مطابق با موازین شرعی در مواجهه با او از خود نشان دهد. پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوا عهده دار شناسایی موضوعات مرتبط با نشانگان بیمار پارانوئید و بررسی احکام مواجهه همسر او با موضوعات استخراج شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد: ضمان مادی و معنوی در حق بیمار پارانوئید ثابت است. الزام به درمان، درمان بدون اطالع و دروغ گفتن به بیمار پارانوئید تحت شرایطی از سوی همسر جایز می باشد. پرداخت هزینه های درمان زوجه پارانوئید بر عهده زوج است. امر به معروف و نهی از منکر شخصیت پارانوئید توسط همسر واجب است و با مفسده داشتن مرتبه لسانی باید به مرتبه پایینتر از آن اکتفا شود. اختالل پارانوئید به عیوب مجوزه فسخ نکاح ملحق نمی شود؛ اما زوجه بیمار پارانوئید می تواند در صورت عدم ایفای حقوق واجب خود و عدم امکان درمان، درخواست طالق دهد. زوج با عدم تمکین خاص زوجه پارانوئید، شایسته است احکام وعظ، هجر یا ضرب را اجرا کند. حق طالق برای زوج در عدم تمکین عام و خاص محفوظ است؛ اما در صورت امکان درمان، چنین طالقی مکروه می باشد.