سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

مفهوم قرآنی «شاکله» از پندار جبرگرایی تا حقیقت خلقت ثانویه

Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 32

This Paper With 22 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_QURN-21-39_012

Index date: 8 March 2025

مفهوم قرآنی «شاکله» از پندار جبرگرایی تا حقیقت خلقت ثانویه abstract

قرآن کریم اعمال هر فرد را بر اساس «شاکله» او معرفی فرموده و همین امر خاستگاه دیدگاه ها و نتیجه گیری های متنوع شده است. اگر شاکله ریشه در آفرینش آدمی داشته باشد، گونه گونی ماهیت های بشری و نوعی جبر در صدور رفتارها، از نتایج محتمل آن خواهد بود. اما اگر شاکله پدیده ای خودساخته باشد، کشف زمینه ها و عوامل دخیل در آن اهمیت می یابد. این مقاله می کوشد به شیوه توصیفی-تحلیلی مفهوم و مقصود از شاکله و عوامل شکل گیری آن را تبیین کند. نتایج بررسی نشان می دهد شاکله آدمی شخصیت اخلاقی خودساخته و خلق وخوی ثانوی فرد است که متاثر از عواملی چون زمینه های ژنتیکی، وراثتی و شخصیتی، غرایز، گرایش های فطری، قوه عاقله، محیط اجتماعی و فرهنگ پیرامونی و عنصر اختیار و انتخاب فرد شکل می گیرد. ازاین رو ضمن منتفی شدن جبرگرایی در اعمال، نقش علم اخلاق و تربیت در ایجاد شاکله و متقابلا نقش شاکله در بروز رفتارها، مسئله نیت و خلوص آن و مسئله خلود روشن می شود. نتیجه این پژوهش در حوزه های مختلف مطالعات اسلامی مانند جبر و اختیار، خلود، ماهیت و فلسفه علم اخلاق، علوم تربیتی و برخی مسائل دانش اخلاق مانند اخلاص، کاربرد آشکار دارد.

مفهوم قرآنی «شاکله» از پندار جبرگرایی تا حقیقت خلقت ثانویه Keywords:

مفهوم قرآنی «شاکله» از پندار جبرگرایی تا حقیقت خلقت ثانویه authors

محسن نورائی

دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی(ره)، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

جواد ایروانی

استاد، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران؛ دانش آموخته سطح ۴ حوزه علمیه خراسان

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
قرآن کریم، با تلفیقی از ترجمه های محمدمهدی فولادوند و ...
نهج البلاغه، با استفاده از تحقیق و شرح محمد عبده ...
آلوسی، سید محمود. (۱۴۱۵ق). روح المعانی، (تحقیق علی عطیه). بیروت: ...
ابن حجر، احمد بن علی. (بی تا). فتح الباری شرح ...
ابن حنبل، احمد. (بی تا). مسند احمد. بیروت: دار صادر ...
ابن فارس، احمد. ( ۱۴۰۴ق). معجم مقاییس اللغه، (تحقیق عبدالسلام ...
ابن منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۰۵ق). لسان العرب. قم: ادب ...
بخاری جعفی، محمد بن اسماعیل. (۱۴۰۱ق). الصحیح. بیروت: دار الفکر ...
بصیری، حمیدرضا؛ و گوهری، مریم. (۱۳۹۲ش). نقش وراثت در سرنوشت ...
بیضاوی، عبدالله بن عمر. (۱۴۱۸ق). انوار التاویل واسرار التنزیل. بیروت: ...
بیکر، کاترین. (۱۳۷۸ش). ژن ها و انتخاب ها، (ترجمه خسرو ...
پانی پتی ، محمد ثناء الله. (۱۴۱۲ق). التفسیر المظهری. کویته ...
ترمذی، محمد بن عیسی. (۱۴۰۳ق). سنن الترمذی، بیروت: دار الفکر ...
توماس، هنری. (۱۳۶۲ش). بزرگان فلسفه، (ترجمه فریدون بدره ای). تهران: ...
حسینی مدنی، ضامر بن شدقم. (۱۴۲۰ق). وقعه الجمل. بی جا: ...
حلبی، علی اصغر. (۱۳۷۴ش). انسان در اسلام و مکاتب غربی. ...
دکارت، رنه. (۱۳۶۹ش). تاملات در فلسفه اولی، (ترجمه احمد احمدی). ...
دیویس، تونی. (۱۳۷۸ش). اومانیسم، (ترجمه عباس مخبر). تهران: نشر مرکز ...
راسل، برتراند. (۱۳۷۳ش). تاریخ فلسفه غرب، (ترجمه نجف دریابندری). تهران: ...
راغب اصفهانی، حسین. (۱۴۰۴ق). مفردات الفاظ القرآن. قم: نشر الکتاب ...
رجبی، محمود. (۱۳۸۰ش). انسان شناسی. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی ...
زارعی، مجید؛ و دژآباد، حامد. (۱۳۹۸ش). تبیین حکم خلود قاتل ...
زمخشری، محمود بن عمر، (الف). (۱۴۱۷ق). الفائق فی غریب الحدیث. ...
زمخشری، محمود بن عمر، (ب). (۱۴۰۷ق). الکشاف. بیروت: دار الکتاب ...
سبحانی، جعفر، (الف). (۱۴۱۹ق). الحدیث النبوی بین الروایه والدرایه. قم: ...
سبحانی، جعفر، (ب). (۱۴۰۹ق). الالهیات. بیروت: الدار الاسلامیه ...
سیوطی، جلال الدین. (۱۴۰۱ق). الجامع الصغیر. بیروت: دار الفکر ...
شومپتر، جوزف آ. (۱۳۷۵ش). تاریخ تحلیل اقتصادی، (ترجمه فریدون فاطمی). ...
صادقی تهرانی، محمد. (۱۳۶۵ش). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن. قم: ...
طباطبایی، سید محمدحسین. (۱۳۹۳ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: نشر ...
طبرسی، فضل بن حسن. (۱۳۷۲ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ...
طوسی، محمد بن حسن. (بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن، ...
فخر رازی، محمد بن عمر. (۱۴۲۰ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). ...
فراهیدی، خلیل بن احمد. (۱۴۰۸ق). العین، (تحقیق مهدی مخزومی و ...
فیض کاشانی، ملا محسن، (الف). (۱۳۶۲ش). المحجه البیضاء فی تهذیب ...
فیض کاشانی، ملا محسن، (ب). (۱۴۱۶ق). تفسیر الصافی. تهران: مکتبه ...
کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۳۶۳ش). الکافی، (تحقیق علی اکبر غفاری). ...
کورانی عاملی، علی. (۱۴۲۵ق). الف سوال واشکال. بیروت: دار الهدی ...
گریفیث و همکاران. (۱۳۸۷ش). اصول تجزیه و تحلیل ژنتیک، (ترجمه ...
لوفان بومر، فرانکلین. (۱۳۸۰ش). جریان های بزرگ در تاریخ اندیشه ...
متقی هندی، علاء الدین علی. (۱۴۰۹ق). کنز العمال فی سنن ...
مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۳ق). بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، ...
محمدی، علی. (۱۳۸۹ش). شبیه سازی انسان. قم: نشر معارف ...
مطهری، مرتضی. (۱۳۷۳ش). اسلام و مقتضیات زمان، تهران: صدرا ...
مظهری، محمد ثناء الله. (۱۴۱۲ق). تفسیر المظهری. کویته (پاکستان): مکتبه ...
معرفت، محمدهادی. (۱۴۱۸ق). التفسیر والمفسرون فی ثوبه القشیب. مشهد: دانشگاه ...
مغنیه، محمدجواد. (۱۴۲۱۴ق). تفسیر الکاشف. تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
مکارم شیرازی، ناصر؛ قرائتی، محسن و دیگران. (۱۳۷۳ش). تفسیر نمونه. ...
نیشابوری، مسلم. (بی تا). صحیح مسلم. بیروت: دار الفکر ...
نیچه، فریدریش ویلهلم. (۱۳۸۷ش). دجال، تلاشی برای نقد مسیحیت، (ترجمه ...
هابز، توماس. (۱۳۸۰ش). لویاتان، (ویرایش و مقدمه سی. بی. مکفرسون. ...
نمایش کامل مراجع