مقاله حاضر به بررسی اسباب
سقوط تعهدات در فقه و حقوق موضوعه ایران پرداخته است. در راستای این بررسی، مفاهیم اساسی مربوط به تعهدات از زوایای مختلف، از جمله منشا، غایت و الزامات آن ها مورد تحلیل قرار گرفته اند. این مفاهیم درک عمیق تری از ماهیت و عملکرد تعهدات در نظام حقوقی فراهم می آورند و نقش اساسی آن ها در روابط حقوقی را نمایان می سازند. در تحقیق حاضر، تعهدات به دو دسته اصلی تقسیم شدند: تعهدات قراردادی و تعهدات غیرقراردادی. تعهدات قراردادی به عنوان توافقات میان طرفین به وجود می آیند و بر اساس اراده مشترک آن ها شکل می گیرند. در مقابل، تعهدات غیرقراردادی ناشی از حوادث یا وقایع خاصی هستند که بدون وجود توافق اولیه ایجاد می شوند، مانند مسئولیت مدنی که به جبران خسارت های وارده به دیگران مربوط می شود. عوامل موثر در
سقوط تعهدات نیز بررسی شد. اقاله، ابراء، اعراض، تبدیل تعهد، مالکیت فی الذمه، فسخ، تلف شدن مورد تعهد،
وفای به عهد و تهاتر از جمله این عوامل هستند. هر یک از این عوامل، نقشی کلیدی در پایان دادن به تعهدات داشته و با حفظ نظم و عدالت در روابط حقوقی، ثبات و اعتماد در جامعه حقوقی را تقویت می کنند. این مقاله با بررسی دقیق این عوامل، درکی عمیق تر از نحوه عملکرد آن ها در فقه و حقوق موضوعه ایران ارائه داده و بر نقش این اسباب در تنظیم و مدیریت تعهدات اشاره نموده است.