بررسی فقهی و حقوقی بلوغ و سن مسئولیت کیفری

یکی از مسائلی که از جنبه های گوناگون فقهی و حقوقی قابل بحث و بررسی می باشد و نیز از لحاظ اجتماعی امروزه مورد توجه قرار گرفته است مساله بلوغ است بلوغ عبارت است از مرحله ای از زندگی که در آن صفات ثانویه جنسی بارز شده و انسان قادر بر تولید مثل می گردد و شارع مقدس رسیدن به این مرحله را شرط تعلق تکلیف دانسته است از همین جا اهمیت موضوع مشخص می گردد که شارع مقدس با ورود شخص به این مرحله، احکام و تکالیفی را بر شخص مکلف واجب نموده است و انجام یا ترک افعالی را از فرد مکلف می خواهد یافتن این مرحله (بلوغ) با یک سری علائم و اوصافی همراه است که این علائم و اوصاف ملاک تعیین آن می باشد. این تحقیق بر آن است که این مساله را از دیدگاه آیات، روایات فقه امامیه مورد بررسی قرار دهد و همچنین درصدد پاسخ به این سوال هست که آیا مقصود از بلوغ در اسلام « بلوغ جنسی » است یعنی رسیدن پسر و دختر به حدی که قوای جنسی آنان به حد کمال رسیده باشد به گونه ای که بطور طبیعی بتواند تولید مثل نماید و هر گاه تا این حد از کمال نرسیده بالغ نیستند و احکام تکلیفی و وضعی متوجه آنان نمی گردد یا مقصود از بلوغ در اسلام «بلوغ سنی » است یعنی وقتی به سن خاصی رسیدند بالغ محسوب می شوند و احکام بلوغ بر آنان مترتب می شود. به عبارت دیگر آیا بلوغ یک امر تکوینی است یا یک امر تشریعی و همچنین به دنبال پاسخ به این مساله می باشد که اگر منظور از بلوغ ، بلوغ جنسی (تکوینی) باشد چه علائم و نشانه هایی دارد و اگر منظور از آن بلوغ سنی است چه سنی می تواند مناسب ترین باشد و طریق تعیین آن کدام است شارع مقدس آسان ترین و راحت ترین راه را در بحث بلوغ مشخص قرار داده که همان شناخت و قرار دادن سن بلوغ است و همچنین سن بلوغ یکی از مسائل اختلافی فقها است وجود روایات متعدد و گوناگون در مورد سن بلوغ باعث شده نظرات فقها در این موارد یکسان نباشد و همچنین تحقیق بر آن است که مشخص کند انسان از چه سنی دارای مسئولیت کیفری است؟ آیا فقط یک سن مشخص ملاک عمل قرار می گیرد یا اینکه سنهای متفاوتی در دختران و پسران می باشد که بایستی بعد از رسیدن به این سن در صورتی که جرمی مرتکب شدند مجازات آن اعمال گردد و یا اینکه تا چه سنی مسئولیت کیفری ندارند و در صورت ارتکاب جرم در این سن جبران خسارت به عهده چه کسی است ؟

بررسی فقهی و حقوقی بلوغ و سن مسئولیت کیفری Keywords:

بلوغ , سن , مسئولیت کیفری , رشد , قوه تمییز