عسر و حرج یکی از قواعد فقهی است که در روابط زوجیت نیز قابل اعمال است. عقد ازدواج پایبندی و تعهدی برای زوجین در پی دارد اما اگر شرایطی به وجود آید که تحمل زندگی مشترک و دوام آن سختی زیاد ومشقت فراوان برای زوجه ایجاد کند به گونه ای که تحمل آن مشکل باشد اصطلاحا به آن
عسر و حرج می گویند. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی
عسر و حرج منجر به
طلاق زوجه در نظام حقوقی ایران است.روش تحقیق توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است. نتایج نشان داد در صورتی که ادامه زندگی زناشویی به دلایل مختلف برای زوجه غیرقابل تحمل شود، وی مجاز است از دادگاه رفع پیوند زناشویی را خواستار شود. این امر به صراحت در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی پیش بینی شده است: "در صورتی که دوام زوجیت موجب
عسر و حرج زوجه باشد وی می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای
طلاق کند. چنانچه
عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود دادگاه می تواند زوج را اجبار به
طلاق نماید و در صورتی که اجبار ممکن نباشد زوجه به اذن حاکم شرع
طلاق داده می شود". در شرایطی که مدرک و شاهدی مبنی بر آزار و اذیت جسمی و روحی زن وجود نداشته باشد. اثبات
عسر و حرج زن با استناد به عرف انجام پذیر خواهد بود. مواردی همچون اختلاف سنی بسیار زیاد و سو معاشرت زوج و بی علاقگی و کراهت زن به شوهر خود جزو این دسته از دلایل قرار گرفته اند.