سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

واکاوی قاعده لاحرج در فقه با رویکردی بر نظر امام خمینی (ره)

Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 23

This Paper With 31 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_MATIN-26-105_006

Index date: 18 March 2025

واکاوی قاعده لاحرج در فقه با رویکردی بر نظر امام خمینی (ره) abstract

: قاعده لاحرج یکی از قواعد پرکاربرد فقه است که بر اساس آن حکم حرجی در دین اسلام جعل نشده است. توجه به مبانی فقهی که این قاعده بر آن ها استوار است اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا اختلاف نظر در مبانی فقهی آن در محاکم قضایی گاهی منجر به صدور آرای متفاوت در موارد مشابه می شود. ازآنجاکه یکی از کاربردهای این قاعده جریان آن در مسائل خانواده است توجه به این مبانی ضروری است؛ زیرا افزون بر این که ابهام را در موارد قانونی برمی دارد، مانع برخورد سلیقه­ای اشخاص در تطبیق این قاعده بر موارد مشابه می شود؛ بنابراین با توجه به آرای امام خمینی تا چه اندازه می توان از ظرفیت این قاعده در دعاوی مختلف به ویژه دعاوی خانوادگی استفاده کرد؟ در این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی، مفاد و مدرک قاعده لاحرج و مبانی فقهی موثر در تطبیق این قاعده بر مسائل فقهی خانواده بررسی شده است و ضمن پرداختن به یک رای قضایی بیان شده که عرف، معیار و ملاک اصلی برای تشخیص حرج در افراد مختلف، با ملاحظه ویژگی های فردی و اجتماعی مکلف و نیز درنظرگرفتن عامل زمان و مکان است. منظور از حرج در این قاعده حرج فعلی شخصی، اعم از جسمی و روحی است که شامل تمامی احکام تکلیفی (اعم از واجبات و محرمات) شده و احکام عدمی را نیز دربرمی­ گیرد. این قاعده در مورد حرج های گذشته جاری نیست و تنها حرج های فعلی و استقبالی را برمی دارد و در مورد حقوق دیگران نیز جاری است.

واکاوی قاعده لاحرج در فقه با رویکردی بر نظر امام خمینی (ره) Keywords:

واکاوی قاعده لاحرج در فقه با رویکردی بر نظر امام خمینی (ره) authors

زهرا مهدوی مزینانی

دکتری فقه و مبانی حقوق و اندیشه امام خمینی، پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
آشتیانی، محمدحسن (۱۴۲۵ ق). الرسائل التسع. قم: انتشارات ظهیر، کنگره ...
ابن فارس، احمد (۱۴۰۴ ق). معجم مقائیس اللغه. قم: انتشارات ...
ابن منظور، محمدبن مکرم (۱۴۱۴ق). لسان العرب. بیروت: دار الفکر ...
ابن نجیم، زین الدین بن ابراهیم (۱۴۱۹ ق). الاشباه و ...
امام خمینی، سید روح الله (۱۳۷۶). کتاب الطهاره. تهران: موسسه ...
امام خمینی، سید روح الله (۱۳۷۹). تحریر الوسیله. تهران: موسسه ...
امام خمینی، سید روح الله (۱۳۸۵). صحیفه امام (دوره ۲۲ ...
امام خمینی، سید روح الله (۱۳۹۲). استفتائات. تهران: موسسه تنظیم ...
امامی، سید حسن (۱۳۶۶ ق). حقوق مدنی. جلد پنجم، تهران: ...
انصاری، مرتضی (۱۴۲۸ ق). فرائد الاصول. تحقیق هیئت تحقیق صراط ...
تبریزی، جواد (۱۳۸۵). صراط النجاه. قم: دار الصدیقه الشهیده سلام ...
حر عاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹ ق). وسائل الشیعه. قم: ...
حسینی مراغی، سید میر عبدالفتاح (۱۴۱۷ ق). العناوین الفقهیه. قم: ...
حکیم، محمدتقی (۱۴۲۹ ق). القواعد العامه فی الفقه المقارن. تهران: ...
خرازی، سید محسن (۱۳۷۹). کنترل جمعیت و عقیم سازی. مجله ...
سبحانی، جعفر (۱۳۸۳). رساله اصولیه. قم: موسسه امام صادق (ع)، ...
سجادی امین، سید مهدی (۱۳۹۲). بررسی تعارض فقه و حقوق ...
شاهرودی، سید محمود (۱۴۱۸ ق). بحوث فی علم الاصول. تقریرات ...
شبیری زنجانی، سید موسی (۱۴۱۹ ق). کتاب نکاح. قم: موسسه ...
شهید ثانی، زین الدین بن علی (۱۴۱۰ ق). الروضه البهیه ...
شیخ طوسی، محمد بن حسن (۱۴۰۷ ق). الخلاف. با تصحیح ...
شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبری (۱۴۱۳ ق). ...
صفایی، سید حسین و خیریه، زینب (۱۳۹۲). نفقه زوجه غایب ...
طباطبایی، سید محمد مجاهد (۱۲۹۶ ق). مفاتیح الاصول. قم: چاپ ...
طباطبایی حائری، سید علی (۱۴۱۸ ق). ریاض المسائل فی تحقیق ...
طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم (۱۴۱۹ ق). العروه الوثقی (المحشی). قم: ...
فاضل لنکرانی، محمد (۱۴۲۰ ق). معتمد الاصول. تقریرات ابحاث امام ...
فاضل لنکرانی، محمد (۱۴۲۵ ق). جامع المسائل. قم: انتشارات امیر ...
فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۱۰ ق). کتاب العین. قم: منشورات ...
فیض، علیرضا (۱۳۸۷). مبادی فقه و اصول. تهران: انتشارات دانشگاه ...
قزوینی، محمد بن یزید (۱۴۱۸ ق). سنن ابن ماجه. با ...
کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۸). حقوق مدنی خانواده. تهران: به نشر ...
کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ ق). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ ق). بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه ...
محسنی، محمد آصف (۱۳۸۲). الفقه و المسائل الطیبه. قم: بوستان ...
محقق حلی، جعفر بن حسن (۱۴۰۸ ق). شرایع الاسلام فی ...
محقق داماد، سید مصطفی (۱۳۸۳). قواعد فقه. تهران: مرکز نشر ...
مظفر، محمدرضا (۱۴۱۵ ق). اصول الفقه. قم: مکتب العلوم الاسلامی، ...
مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (۱۴۰۳ ق). مجمع الفایده و ...
مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. قم: انتشارات مدرسه امام ...
مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۱۱ ق). القواعد الفقهیه. قم: انتشارات مدرسه ...
مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۲ ق). بحوث فقهیه هامه. قم: انتشارات ...
مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۷ ق). استفتائات جدید. قم: انتشارات مدرسه ...
مهرپور، حسین (۱۳۸۰). مجموعه نظریات شورای نگهبان درباره مصوبات مجلس ...
موسوی بجنوردی، سید حسن (۱۳۸۸). القواعد الفقهیه. قم: انتشارات دلیل ...
موسوی بجنوردی، سید محمد (۱۳۸۵). قواعد فقه. تهران: موسسه عروج، ...
موسوی بجنوردی، سید محمد (۱۳۸۶). اندیشه­های حقوقی (۱). تهران: انتشارات ...
نجفی، محمد بن حسن (۱۴۰۴ ق). جواهر الکلام فی شرح ...
نجفی خوانساری، موسی (۱۳۷۳). منیه الطالب فی حاشیه المکاسب. تقریرات ...
نراقی، احمد بن محمدمهدی (۱۴۱۷ ق). عوائد الایام فی بیان ...
یزدی نیا، علی؛ لامع، زهرا (۱۳۹۲). کاربرد قاعده نفی عسر ...
Ansari, M. (۲۰۰۷). Faraid al-Osul. Verified by the Commission for ...
Ashtiani, M. H. (۲۰۰۴). The nine messages(Rasa'il al-Tasa'). Qom: Zaheer ...
Emami, S.H. (۱۹۸۷). Civil Rights. Tehran: Islamia. [In persian]. ...
Faiz, A. (۲۰۰۸). Fundamentals of jurisprudence and principles. Tehran: Tehran ...
Farahidi, Kh. (۱۹۸۹). Kitab Al-Ain. Qom: Al-Hijrah Charters, second edition. ...
Fazil Lankarani, M. (۱۹۹۹). Motamed al-Osul. Tehran: Imam Khomeini Education ...
Fazil Lankarani, M. (۲۰۰۴). Collector of issues) Jame Al- masayil ...
Hosseini Maraghi, S. M. (۱۹۹۶). Jurisprudential titles(Al-Anawin al-Fiqhiyyah). Qom: Islamic ...
Ibn Faris, A. (۱۹۸۳). Mojam Maqayis al-Loqa. Qom: Publication of ...
Ibn Manzur, M. (۱۹۸۴). Lisan al-Arab. Beirut: Dar al-Fekr. [In ...
Ibn Najim, Z. (۱۹۹۸). Similarities and isotopes (Al-Ashibah and Al-Nazaer). ...
Katouzian, N. (۲۰۰۹). Civil Rights of the Family. Tehran: behnashr, ...
Kharazi, S. M. (۲۰۰۰). Population control and sterilization. Fiqh - ...
Khomeini, S. R. (۱۹۹۷). Kitab al-Ṭaharat. Tehran: The Institute for ...
Khomeini, S.R. (۲۰۰۱). Tahrir al-Wasila. Tehran: The Institute for Compilation ...
Khomeini, S. R. (۲۰۰۶). Collection of Imam works. Tehran: The ...
Khomeini, S.R. (۲۰۱۲). Esteftaat. Tehran: The Institute for Compilation and ...
Kulayni, M. (۱۹۸۶). Kafi. Tehran: Dar Al-Kutub Al-Islamiyyah. [In Arabic]. ...
Majlisi, M. B. (۱۹۸۲). Bihar al-Anwar al-Jamea Le dorar Akhbar ...
Mehrpour, H. (۲۰۰۱). The collection of views of the Guardian ...
Mofid, M. (۱۹۹۲). Al-Maqna. Qom: World Hazara Congress of Sheikh ...
Mohaghegh Damad, S. M. (۲۰۰۴). Rules of Jurisprudence. Tehran: Islamic ...
Mohseni, M. A. (۲۰۰۳). Jurisprudence and good issues. Qom: Bostan ...
Mousavi Bojnourdi, S. M. (۲۰۰۶). Rules of Jurisprudence. Tehran: Orouj ...
Muhaqqiq Hilli, J. (۱۹۸۷). Sharaye al Eslam fi Masayil Alhalal ...
Muoghaddas Ardabili, A. (۱۹۸۲). Majmae ol-fayidah w al burhan fi ...
Najafi, M. H. (۱۹۸۳). Javaher al-Kalam fi Sharh Sharaye al-Islam. ...
Naraqi, A. (۱۹۹۶). Returns of days in a statement of ...
Qazwini, M. (۱۹۹۷). Sunan Ibn Majah. Verified by Marouf Bashar ...
Ragheb Isfahani, H. (۱۹۹۱). Vocabulary words of the Qur’an. Lebanon, ...
Safaei, S. H. & Kheyriyeh, Z. (۲۰۱۳). Alimony of Wife ...
Sajjadi Amin, S. M. (۲۰۱۲). Investigating the conflict of jurisprudence ...
Shahid Thani, Z. (۱۹۸۹). Al-Rawda al-Bahiyya fi Sharh al-Loma' al-Dameshqiyya. Qom: ...
Shahroudi, S. M. (۱۹۹۷). Research in the science of principles. ...
Shobeiri Zanjani, S. M. (۱۹۹۸). The book of marriage. Qom: ...
Sobhani, J. (۲۰۰۴). Osuliya treatise. Qom: Imam Sadiq Institute (AS), ...
Tabatabaei, S. M. H. (۱۹۹۶). Al-Mizan in the interpretation of ...
Tabatabaei, S. M. M. (۱۸۷۸). Keys to the principles(Mafatih al-osul). ...
Tabatabaei Haeri, S. A. (۱۹۹۷). Riaz al-Masail in the investigation ...
Tabatabaei Yazdi, S. M. K. (۱۹۹۸). Urve al-Wosgha (Al-Mahshi). Islamic ...
Tabrizi, J. (۲۰۰۶). The path to salvation. Qom: Dar al-Sadiqah ...
Tusi, M. (۱۹۸۶). Al-Khalaf. edited by Sheikh Ali Khorasani and ...
Yazdiniya, A. & Lame, Z. (۲۰۱۲). Application of the Rule ...
نمایش کامل مراجع