مطالعه اجمالی میکرومورفولوژی توالی لس- خاک قدیمی در جنوب تاجیکستان (مطالعه موردی: منطقه خوالینگ)

خاک های قدیمی در بین رسوبات لسی در جنوب تاجیکستان، اقلیم سرد و خشک در زمان رسوب گذاری لس و اقلیم گرم و مرطوب در زمان تشکیل خاک های قدیمی را اثبات می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی میکرومورفولوژی توالی های لس- خاک قدیمی جنوب تاجیکستان و مقایسه میزان تحول و هوادیدگی آن ها با توالی های لس و خاک های قدیمی در ایران پرداخته است. بعد از مطالعات صحرایی و تشریح خاکرخ، از هریک از افق ها، نمونه های دست نخورده برای مطالعه مقاطع نازک جمع آوری شد. مقاطع نازک تهیه شده با استفاده از میکروسکوپ پلاریزان براساس تعاریف استوپس مورد پژوهش قرار گرفت. در مقطع مورد مطالعه، یک خاک جدید، دوازده توالی لس و شانزده پدوکمپلکس شناسایی شد. نتایج میکرومورفولوژیکی نشان داد در خاک های قدیمی مقادیر زیاد پوشش های رسی، پدوفیچرهای اکسیدهای آهن و منگنز و علائم فعالیت های زیستی، حاکی از تکامل بالای این خاک ها در مقایسه با لس ها بود. بررسی شاخص تکامل میکرومورفولوژیکی خاک به عنوان معیاری از تحول و تکامل خاک ها نشان داد خاک جدید دارای تکامل ضعیف بود؛ در حالی که، خاک های قدیمی به دلیل داشتن پوشش های رسی جهت یافته و اکسیدهای آهن و منگنز بر روی خاکدانه ها و یا کانال ها با درجه تکامل متوسط یا خوب، شرایط مناسبی از نظر تشکیل خاک را نشان دادند.

Keywords:

رسوبات , لسی , جنوب , تاجیکستان , آسیای , میانه