پایش زیستی و کنترل آلاینده های محیط زیست با استفاده از گیاه پالایی

آلودگی با فلزات و مواد غیرزیستی یک مشکل جهانی محیط زیستی است. مناسب ترین و اقتصادی ترین روش برای پاکسازی خاک های آلوده روش تصفیه ی درجا می باشد. در تصفیه ی درجا از طریق استفاده از گیاهان با عنوان گیاه-پالایی، از گیاهان سبز و ارتباط آن ها با میکروارگانیسم‌های خاک برای کاهش آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی استفاده می‌شود. این فناوری می‌تواند برای رفع هر دو نوع آلاینده خاک یعنی معدنی و آلی به کار رود. بعضی از گیاهان می توانند به طور کامل یا جزئی مواد آلاینده موجود در خاک، لجن، رسوبات، آب های زیرزمینی و سطحی و هوا را در خود جمع کنند که به این فرآیند گیاه پالایی یا انباشت گیاهی گفته می شود. از آن جا که پالایش خاک های آلوده به فلزات با استفاده از روش های مهندسی و سایر روش های مرسوم بسیار پرهزینه و همراه با اثرات جانبی برای محیط زیست است، امروزه به گیاه پالایی به عنوان یک تکنولوژی نوظهور و مقرون به صرفه (به دلیل تأمین انرژی محرکه توسط نور خورشید) جهت پالایش آلاینده های خاک توجه ویژه ای شده است. همچنین این روش به دلیل همگامی با طبیعت نسبت به سایر روش های سمیت زدایی دارای برتری می باشد. این فیتوتکنولوژی‌ می‌توانند هم به صورت مستقل و هم در تلفیق با سایر روش‌های پالایش به کار رود. راندمان این روش با کاربرد گیاهان با رشد سریع و بیومس بالا و قدرت جذب بالای فلزات سنگین افزایش می‌یابد. این گیاهان اکثراً متعلق به گروه گیاهان خوراکی و مرتعی هستند، که احتمال وارد شدن به زنجیره ی غذایی انسان و حیوانات و در نتیجه تهدید سلامتی بشر را به دنبال دارد. لذا گیاهان غیر خوراکی به خصوص گیاهان زینتی و فضای سبزی گزینه های بسیار مناسبی برای این تکنولوژی می باشند. استفاده از گیاهان مقاوم جهت حذف یا کاهش غلظت آلاینده های آلی و معدنی و ترکیبات خطرناک از محیط زیست از طریق روش های مختلفی مانند: تبدیل گیاهی، استخراج گیاهی، تبخیر گیاهی، فیلتراسیون ریشه ای، تثبیت گیاهی، تجزیه ریزوسفری، زیست پالایی محیط ریشه یا تجزیه ی بیولوژیک در محیط ریشه، صورت می گیرد. بنابراین اگر گیاهی غلظت نگران کننده ای از عناصر را جذب نماید ولی در قسمت خوراکی خود تجمع ندهد نه تنها موجب بروز مسائل بهداشتی برای انسان و حیوان نمی شود بلکه موجب پاکسازی آلودگی خاک نیز می گردد.

Keywords:

آلاینده , بیومس , پالایش , گیاه پالایی , محیط زیست