بررسی مرور سیستماتیک و فراتحلیل مداخلات درمانی بر عملکرد کودکان و نوجوانان با اختلال نقص توجه از نوع کم توجهی غالب

سابقه و هدف: پژوهش حاضر با هدف مرور سیستماتیک و فراتحلیل به بررسی اثربخشی مداخلات درمانی بر بهبود عملکرد کودکان و نوجوانان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی از نوع کم توجهی غالب پرداخت. مواد و روش ها: روش پژوهش از نوع مرور سیستماتیک و فراتحلیل بوده است. جامعه ی آماری پژوهش شامل رساله های دکتری و پایان نامه های کارشناسی ارشد و مقالات منتشرشده در مجلات علمی - پژوهشی داخل و خارج از ایران بوده است. به علت تحقیقات کمی که در این باره انجام شده بود، تحقیقات از سال ۱۹۸۴ - ۲۰۲۴ با موضوع اثربخشی مداخلات درمانی بر بهبود عملکرد کودکان و نوجوانان دارای اختلال نقص توجه / بیش فعالی از نوع کم توجهی غالب جمع آوری شد. از این میان، ۱۸۷ مقاله جمع آوری شد که درنهایت ۹ پژوهش که ازنظر روش شناختی مورد قبول بود، بررسی نهایی شد. در روش مرور سیستماتیک و مطابق با دستورالعمل پریزما و در روش فراتحلیل، از ابزار چک لیست وارسی فراتحلیل استفاده شد. یافته ها: یافته ها بیانگر آن بوده است که مداخلات مرتبط با درمان کودکان کم توجه شامل بازی درمانی، یوگا، درمان آموزش شناختی، نوروفیدبک، دارودرمانی و استفاده از بسته های واقعیت مجازی بر بهبود علائم این گروه از کودکان و نوجوانان اثربخش بوده است. اگرچه استفاده از روش ویتامین درمانی در دارودرمانی باعث کاهش علائم نقص توجه می شود، ولی باعث آسیب به کبد افراد تشخیص داده شد. بیشترین اندازه ی اثر به پژوهش رشیدی و همکاران (۱۴۰۰) و کمترین اندازه ی اثر به روبرت و همکاران (۱۹۸۴) مربوط به ویتامین درمانی اختصاص داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد طراحی و روایی سنجی بسته ی نرم افزاری مبتنی بر واقعیت مجازی با تصاویر حقیقی بر بهبود علائم کودکان نقص توجه / بیش فعالی از نوع کم توجهی غالب موثر است؛ بنابراین به نظر می رسد که به این روش به مثابه ی روشی مناسب برای بهبود علائم اختلال نقص توجه در مدارس و کلینیک های درمانی می توان توجه کرد.

Keywords:

Attention deficit disorders in children and teenagers , Meta-analysis , Systematic review , Therapeutic intervention , مرور سیستماتیک و فراتحلیل , مداخلات درمانی , اختلالات نقص توجه , کودکان و نوجوانان