نقش هوش مصنوعی در ارتقاء مهارت های تفکر انتقادی در آموزش

هوش مصنوعی (AI) به عنوان یکی از پیشروترین فناوری های معاصر، تاثیر عمیقی بر نظام های آموزشی و فرایند تربیت معلم گذاشته است. این مقاله با مرور مبانی نظری و استناد به پژوهش های نوین، به تحلیل ابعاد مختلف نقش هوش مصنوعی در تحول آموزش معلمان، پرورش مهارت های تفکر انتقادی، چالش ها و محدودیت های به کارگیری آن، و چارچوب های پیشنهادی برای ادغام پایدار این فناوری پرداخته است. یافته ها نشان می دهد که AI می تواند با بهره گیری از الگوریتم های یادگیری ماشین و پردازش زبان طبیعی، مسیرهای یادگیری شخصی سازی شده ایجاد کرده، بازخوردهای هدفمند ارائه دهد و محیط های شبیه سازی شده برای تمرین تصمیم گیری معلمان فراهم آورد. این قابلیت ها به ویژه در توسعه توانمندی های تحلیلی و حل مسئله معلمان آینده موثر است. با این حال، مسائلی مانند نگرانی های اخلاقی، کمبود مهارت های دیجیتال، سوگیری داده ها، چالش های حریم خصوصی و مقاومت فرهنگی در برابر تغییر، موانعی جدی محسوب می شوند. بر اساس شواهد، مدل های ترکیبی که هوش مصنوعی را به عنوان مکمل تجربه انسانی به کار می گیرند و برنامه های آموزشی معلمان را با رویکرد سواد دیجیتال، بازخورد داده محور و آموزش شبیه سازی شده طراحی می کنند، بیشترین کارایی را دارند. در ایران، هرچند کاربرد AI در تربیت معلم هنوز در مراحل اولیه است، اما ظرفیت های موجود و بومی سازی رویکردهای موفق جهانی می تواند زمینه ساز بهبود کیفیت آموزشی و ارتقای شایستگی های حرفه ای معلمان باشد. در نهایت، موفقیت ادغام AI در فرآیند تربیت معلم نیازمند تعامل میان سیاست گذاران، دانشگاه ها و نهادهای آموزشی با هدف ایجاد تعادل پایدار میان فناوری و ارزش های انسانی است.

Keywords:

هوش مصنوعی , آموزش معلمان , تفکر انتقادی , سواد دیجیتال