بررسی تناسب اراضی استان لرستان برای کشت کلزای دیم

کلزا از جمله دانه های روغنی است که در سالهای اخیر در مناطق مختلف کشور، کشت می شود . وزارت جهاد کشاورزی افزایش سطح زیر کشت و عملکرد این گیاه روغنی را به منظور خودکفائی و تامین روغن مورد نیاز مملکت، در دستور کار خود قرار داده است . همواره این ایده در بین مجریان امور وجود داشته است که آیا این محصول را می توان به صورت دیم در مناطق گرم و سرد استان کشت نمود؟ اهمیت این موضوع از آنجا ناشی می شود که در مناطق خشک و نیمه خشک، آب آبیاری به اندازه کافی وجود ندارد و لذا کشت این گیاه زراعی به صورت دیم با عملکرد قابل قبول، می تواند یک مزیت نسبی برای آن محسوب شود . قرار گرفتن کلزای دیم در تناوب با گندم دیم، از نقطه نظر مسایل زراعی و کنترل آفات و بیماریها نیز حائز اهمیت است . برای رشد و محصول دهی کلزا، 700 میلی متر آب ( به صورت بارندگی یا آب آبیاری ) مورد نیاز است که 200 تا 250 میلی متر در مرحله رویشی و مابقی در طول مرحله گلدهی می باشد دمای مناسب در طول سیکل رشد کلزا 25 تا 30 درجه سانتیگراد است . دمای پایه برای رشد این گیاه 5 درجه سانتیگراد، دمای مطلوب جوانه زنی 20 تا 25 درجه سانتیگراد و دمای مناسب دوره گلدهی 15 تا 20 درجه سانتیگراد است کلزا در انواع خاک ها ( از نظر بافت ) رشد می کند اما خاک های خیلی سبک و خیلی سنگین برای آن مناسب نیستندو زهکشی خاک بایستی مناسب و سطح آب زیرزمینی بالا نباشد . کلزا تا PH خاک معادل 5/5 نیز می تواند رشد نماید . این گیاه تا حدودی متحمل به شوری خاک است به طور کلی نیازهای اقلیمی و خاک کلزا تا حدود زیادی شبیه گندم استکشت کلزا به صورت دیم در مناطق سرد و گرم استان لرستان، موافقان و مخالفانی دارد که ادعاهای آنها براساس مشاهدات موردی و کوتاه مدت ( مثلاً رشد خوب این گیاه در شرایط ترسالی و عدم رشد مناسب آن در شرایط خشکسالی ) می باشد . به همین دلیل، در این مقاله تناسب (Suitability) خاک و اقلیم دو ناحیه مشخص استان لرستان ( پلدختر به عنوان منطقه گرم و نورآباد به عنوان منطقه سرد ) برای کشت کلزای دیم، مشخص گردیده است تا برنامه ریزان با دید بازتر به توسعه کشت این محصول بپردازند .