تحلیل نقش خاطره جمعی در مکتب هنر رضوی در مسیر حکمرانی متعالی (با تاکید بر اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب)

این پژوهش با رویکردی بین رشته ای و با اتکا بر روش شناسی کیفی (راهبرد نظریه داده بنیاد)، به تحلیل نقش «خاطره جمعی» و «نوستالژی» در قالب «مکتب هنر رضوی» به مثابه بنیان هایی برای «حکمرانی متعالی» می پردازد. چارچوب نظری تحقیق بر سه مفهوم کلیدی خاطره جمعی (هالبواکس)، نوستالژی (بویم، دیویس) و بازنمایی استوار است. مسئله محوری پژوهش، شکاف نظری موجود در تبدیل سرمایه نمادین نهفته در میراث فرهنگی-مذهبی (با تاکید بر حرم مطهر رضوی به عنوان «قله شکوه معنوی ایران» در اندیشه مقام معظم رهبری) به سازوکارهای عملیاتی حکمرانی در عصر دیجیتال است. در این راستا، مکتب هنر رضوی نه صرفا به عنوان یک میراث زیبایی شناختی، بلکه به عنوان یک «سرمایه تمدنی» زنده و فعال در نظر گرفته می شود که از طریق خلق «حافظه مکانی» در حرم مطهر رضوی، هویت ایرانی-اسلامی را شکل می دهد. یافته ها نشان می دهد که نوستالژی، در گذر از تعاریف پزشکی و روان شناختی اولیه، به سازه ای فرهنگی-سیاسی تبدیل شده که می تواند در بازتعریف هویت جمعی و تقویت انسجام ملی نقش ایفا کند. در عصر حاضر، پدیده «نوستالژی دیجیتال» (نیمایر) هم فرصت هایی (مانند تسهیل بازتولید و توزیع خاطره جمعی) و هم تهدیداتی (مانند تحریف، تجاری سازی و بروز اشکال خطرناک نوستالژی تجدیدگر) را به همراه آورده است. نتیجه گیری نهایی پژوهش بر این امر تاکید دارد که تلفیق هوشمندانه خرد جمعی نهفته در خاطره دینی شکل گرفته در مکتب هنر رضوی، با الزامات حکمرانی نوین و اقتضائات جهان دیجیتال، برای تحقق الگوی ایرانی-اسلامی پیشرفت و آرمان تمدن نوین اسلامی مندرج در بیانیه گام دوم انقلاب، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. این امر مستلزم تدوین راهبردهایی برای انتقال روایت های اصیل هویت ساز از یکسو، و ایجاد پادگفتمانی نقادانه در برابر دستکاری های ایدئولوژیک گذشته از سوی دیگر می باشد.

Keywords:

خاطره جمعی , نوستالژی , حرم مطهر رضوی , حکمرانی , انقلاب اسلامی , مقام معظم رهبری