بررسی علل ایجاد فرسایش آبکندی درمنطقه تجرک همدان

فرسایش آبکندی مشهودترین شکل فرسایش خاک است که منجر به کاهش توان تولید خاک و ایجاد محدودیت در کاربری اراضی می گردد و میتواند خطر جدی برای راهها، اراضی کشاورزی، مناطق مسکونی و سازه های مختلف داشته باشد و همچنین سبب تلفات قابل ملاحظه خاک و تولید مقادیر فراوان رسوب می شود . عمده آبکندهای ایران در شیبها کم و در اطراف اراضی زراعی و مراتع به وجود آمده اند . عمدتاً دارای مقطع U شکل هستند و خسارت عمده وارده بر پلها و راه های ارتباطی و مزارع و مراتع میباشد . از نظر کلاس عمق در رده آبکندهای کم عمق ( کمتر از یک متر ) تا متوسط ( یک تا ده متر ) واقع شده اند و دارای پلان عمومی پنجه ای می باشند ).2) استان همدان در غرب کشور واقع شده که از شمال به استان های زنجان و قزوین ، از شرق به استان مرکزی و از جنوب به استان لرستان و از غرب به استانهای کردستان وکرمانشاه محدود می شود . مساحت آن 19432 کیلومتر مربع می باشد . آب و هوای این استان با وجود کوههای مرتفع، رودخانه ها وچشمه ساران فراوان و کوهستانی بودن قسمت اعظم استان متغیر بوده بصورتی که هوای دره های شمالی کوه الوند سرد و هوای بخش مرکزی و جنوبی استان ملایم می باشد . زمستانهای منطقه سرد و پر برف و باران و تابستانهای آن معتدل است . معدل بارندگی 35 ساله 301/61 میلی متر، معدل حداکثر درجه حرارت 21 ساله 35 وحداقل آن -11/19 و دمای متوسط آن 10/7 درجه سانتیگراد است ومعدل متوسط رطوبت نسبی 20 ساله 54/85 درصد می باشد و دارای 130 روز دوره یخبندان می باشد . اقلیم منطقه بر اساس فرمول آمبرژه نیمه خشک سرد می باشد . وجود مناطق دارای فرسایش آبکندی و خسارات فراوان سالانه به ابنیه ،جاده ها، تخریب مزارع و مراتع، راههای ارتباطی و تولید رسوب برای مناطق پایین دست ضرورت تحقیق بر روی آبکندهای استان همدان را نشان می دهد . در مورد عوامل موثر در ایجاد فرسایش آبکندی بطور کلی میتوان عوامل زیر را موثر دانست : حساسیت سازند، تغییر کاربری اراضی ، چرای بیش از حد مراتع و تخریب پوشش گیاهی ، استفاده بیش از حد از زمینهای کشاورزی، افزایش جریانهای سطحی و تغییرات آب و هوایی که باعث به هم خوردن تعادل آبراهه ها می گردد