معرفی روش گشتاورهای پیشرفته SAM در برآورد دوره بازگشت خشکی رودخانه (مطالعه موردی: حوضه‌های دریاچه ارومیه)

پدیده خشکسالی از جمله بلایای طبیعی است که امکان پیشگیری از آن وجود ندارد. این پدیده با دیگر حوادث طبیعی از قبیل سیل، زلزله، طوفان و غیره از جنبه‌های مختلف تفاوت‌هایی دارد. این پدیده به کندی شروع می‌شود و تآثیر آن به تدریج هم در زمان وهم در مکان گسترش می‌یابد. دیگر این‌که اثرات نامطلوب این پدیده در بخش‌های مختلف مانند منابع اب، کشاورزی، اجتماعی، اقتصادی ، زیست محیطی، و غیره ظاهر می‌شود و علاوه بر خود منطقه سایر نواحی اطراف را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. استخراج دوره بازگشت دبی حداکثر لحظه‌ای و دبی‌های روزانه در برآورد دبی ورودی به سازه‌های آبی مثل سدها، کانال‌ها، پل‌ها و در طراحی و ساماندهی رودخانه‌ها و عملیات آبخیزداری حائز اهمیت است. در این مطالعه ابتدا با استفاده از نرم‌افزار easyfit تابع توزیع برازش متناسب با داده از بین 65 توزیع آماری انتخاب شد و جهت برآورد دوره‌های بازگشت خشکی با استفاده از روابط تجربی و رابطه توزیع برازش لگ‌پیرسون نوع 3 موجود در نرم‌افزار hyfran استفاده شد. در این مطالعه ضمن معرفی روش SAM جهت برآورد پارامترهای توابع توزیع برازش، دو روش گشتاورها و گشتاورهای پیشرفته مورد مقایسه قرار گرفتند و روش گشتاورهای پیشرفته باهمبستگی 988/0 بین داده‌های نمونه ومدل شده، روش برتر شناسایی شد. جهت مقایسه دو روش ذکر شده از داده‌های خشکی استخراج شده به روش میانگین از داده‌های دبی روزانه رودخانه‌های حوضه دریاچه ارومیه استفاده شد.

Keywords:

دبی روزانه , دوره بازگشت , گشتاور , حوضه ارومیه , hyfran