طراحی شهری در بافت های تاریخی

مقاله حاضر باهدف دستیابی به الگویی مناسب جهت مداخله در بافت تاریخی پرداخته می شود. بافت های تاریخی نماد هویت و تبلور فرهنگ شهری به شمار می رود که می توان این امکان را به عنوان سرمایه ملی و فرهنگی قلمداد کرد. نقش تداوم، در خاطرات جمعی هویت بخشی آن و حس زیبا شناختی کاملاً ملموسی را داراست. تاریخ در واقع بازتاب سیر حرکتی تحول و دگرگونی زمان را به نمایش می گذارد، و به دنبال آن در تاریخ، فرهنگ، اقتصاد، آداب و رسوم، مذهب، فنون معماری و شهرسازی و ... تأثیر بارز داشته و دارد. معماری و شهرسازی بافت های تاریخی که دارای قدمت و اصالت چشمگیری است به نظر می رسد، به خاطر شرایط منفی که پیدا کرده است مانند؛ عدم راههای دسترسی مناسب و خوانا، نبود به اندازه کافی تأسیسات و تجهیزات شهری، فرسودگی کالبدی کاربری ها، آشفتگی در نما و سیمای شهری، ... را داراست و حاصل آن به تدریج رو به افت اجتماعی شدید داشته باشد و روز به روز کهنه تر و به فراموشی سپرده شود. آنچه که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است، رویکرد معماری بافت تاریخی نسبت به مسائل محیطی است، هر چند که حدا کردن این موضوع از جنبه های فرهنگی و اجتماعی کاری اشتباه است. در این مقاله ابتدا به اهداف هویت شهر ایرانی به عنوان یک شاخص اصیل در فرهنگ می پردازد و بعد از آن به عنصر حس تعلق در مکان که در گذشته اصالت و پایداری داشته ولی به تدریج جای خود را به فضاهایی بی روح و کلیشه ای بدون معنا داده است که باعث تضعیف و نادیده گرفتن محیط تاریخی شهری گردیده است؛ مورد بررسی قرار گرفته است و همچنین به بررسی، نقش م شارکت مردمی به عنوان یکی از اساسی ترین اولویت در هر راهبرد پرداخته شده است. در ا نتهای این نوشتار نقش کلیدی بافت تاریخی به عنوان یکی از برنامه ریزی ها در شهر، که باعث آبادانی می شود و راه کارهای آن را ارائه می نماید تا نواقص طراحی امروزی را دریافته و خط مشی کامل تری را پیشنهاد می دهد. معماری و شهرسازی ایرانی ریشه های ماندگاری دارد و با جستجو در باره معضلات پیش روی که بر انسان و محیط اطرافش می بیند، راه حل آن را در طراحی کارآمد و پایدار می بیند و نقش شهر کاربردی را هر چه بیشتر آشکارتر می گردد. به نظر می رسد یکی از مهمترین اهداف، حفظ محیط و اصلاح نگاه به آناست. تحقیق حاضر به دلیل تأثیر شناخت تاریخی و کالبدی شهر در ارائه طرح، باید ابتدا به شناسایی و بررسی حوادث تاریخی، رشد، گسترش و تحولات شهر در دوره مورد نظر خود پرداخت. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه این پژوهش مبتنی بر گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه ای است و یویکردی توصیفی دارد. نتایج به دست آمده از این پژوهش با هدف معماری به اصطلاح به رابطه انسان و تاریخ می پردازد.

Keywords:

هویت , حس تعلق , بافت تاریخی , مشارکت , بیشابور