احیاء ساختار کالبدی و معماری بازار سنتی قم راهکاری برای توسعه گردشگری و توریسم بافت تاریخی شهر

بازارهای سنتی یکی از مهمترین فضاهای موجود در شهر ها از گذشته تا امروز است. گرچه شکل معماری و روابط درون آن ها تغییر یافته اما همچنان به عنوان یکی از مهمترین و اثر گذارترین مکان ها در شهرها محسوب می شوند. شهرهای مسلمانان از گذشته های دور به وسیله بازار های بزرگ اسلامی شهرت داشته و با یکدیگر و با کشورهای دیگر تبادل کالا و خدمات داشته اند. یکی از اهداف مهم گردشگران خرید سوغاتی به عنوان ره آوردی پر ارزش و خاطره انگیز به ویژه صنایع دستی می باشد. بازارهای سنتی یک ترکیب واحد یکپارچه و پیوسته از عناصری است که در پیوند مستمر و متداوم در گذر از تاریخ حاصل شده است، اما تک بناها و عناصر تشکیل دهنده بازار، با برخورداری از ویژگی هائی منحصر به فرد، نیازمند بررسی در جهت تکمیل و شناخت این مجموعه واحد و پیوسته است. بازار قدیم قم در بافت تاریخی شهر واقع شده و محلات اولیه شهر در قبل و بعد از اسلام در این حوزه از شهر گسترش یافته است و با دارا بودن عناصر شاخصی، این مجموعه نقش مهمی را داشته است و دارای عملکردهایی چون مذهبی- سیاسی- تجاری آموزشی و فرهنگی در این مجموعه شکل داده است اما در قرن معاصر بنا به دلایلی از جمله خیابان کشی نقش این مجموعه در شهر کمرنگ شده است. پژوهش حاضر با بررسی نقش و کالبد بازار و بازار قدیم شهر قم(کهنه و نو) مورد شناخت و ارزیابی قرار می گیرد. روش تحقیق تاریخی، توصیفی و تحلیلی می باشد که اطلاعات مورد نظر از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای گردآوری و جمع بندی می شود. نتایج حاکی از آن است که با بازآفرینی و احیای فضاهای کالبدی و وابسته بازار سنتی قم می توان در جذب گردشگر و توریسم موثرتر بود.