ایمنی سدهای بزرگ بتنی در مقابل زلزله و معیارهای طراحی آن

ایمنی و پایداری سدها در مقابل زلزله با توجه به شرایط زمین شناسی و تکتونیکی منطقه از مواردمهم طراحی سدها محسوب می شود زلزله ها شاید از عمده ترین پدیده های تاثیر گذار برروی سازه ها می باشد و مهندسان معیارهای طراحی را در راستای مقابله با اثرات آن بکار می گیرند.به لحاظ درجه ایمنی خاص برای سدهای بزرگ (هم ازنظر حجم زیاد سرمایه گذاری وهم از نظر تامین ایمنی ساکنین و تأسیسات پایین دست آن) ، لازم است که طرح سدهای بزرگ،بزرگترین زلزله قابل باور را در تحلیل مخاطرات و بررسی احتمالات با صرفه نظر از میزان زمان بازگشت آن در طراحی وارد نماید . بطور کلی انتظار می رود هر سدی که خوب ساخته شود در مقابل زلزله معمولی و متوسط برای مثال با شتاب g0.2ویا بیشتر بدون هیچگونه تخریبی مقاومت کند . آمار مطالعاتی نشان می دهد که سدهای ساخته شده از مصالح خاکی –رسی بر روی پی رسی و یا سنگی در زمین لرزه های شدید با شتاب g 0.35 تا g 0.8 با شدت 8.25 ریشتر بدون خسارت ظاهری مهمی مقاومت کرده اند. اما در سدهای ساخته شده با آبرفت های ضعیف و خاک ماسه ای (فاقد چسبندگی) که تحت زلزله های قوی واقع شده اند ، علت اصلی خرابی و یا خسارات وارده به آنها افزایش فشار منفذی در بدنه خاکریز بهنگام وقوع زلزله های شدید باعث کاهش مقاومت می شود ، لذا در آنالیز چنین سد هایی احتیاط و دور اندیشی باید به کار گرفته شود و آنالیز دینامیکی ،یک مأخذ و ملاک ارزیابی قابل اعتماد در بررسی نتایج مربوطه میباشد . در این مقاله سعی بر آن است که معیارهای طرح لرزه ای برای پروژه های سدهای بتنی و روش تحلیل دینامیکی برای لرزه های شدید زلزله را مورد بررسی قرار دهد و اطلاعات مفیدی را برای طرح های با ایمنی زیاد برای سدهای قوسی بزرگ درآینده فراهم آورد.