محراب، از کلیسا تا مسجد

همیشه در طول تاریخ، معماری دوران، مستقیماً ازتفکرات و عقاید بشری سرچشمه می گرفته چنانچه با بررسی، حلیل و نقد آثار هر دوره، از غارنشینی تا معماری کنونی، می توان تا حدودی به بحران های جوامع بشری آن روز دست یافت. در این میان معماری مذهبی ا وج شکوفای هنر معماری و تجلی گاه قدرت و عظمت شریعت و مذهب هر قوم و قبیله ای بوده است که گاهاً مشترکات و بعضاً تناقضاتی با هم داشته اند. در طول تاریخ، مسیحیت و اسلام، با مواضع مشترک در یکتا پرستی، کلیسا و مسجد را نامد عینیت بخشیدن به عقاید مذهبی شان می دانستند و می کوشیدند تا سرحد معماری اسلامی و مسیحی را در این بناها جلوه گر سازند. کلیسا و مسجد ساختار معماری و روانشناسی منحصر به فرد خود را دارند که هر ک دام از آنها برای پیروان آن مکتب توضیحات و توجیهات مردمی- مذهبی خودر را دارست. در بین ریز فضاهای این دو مکان، یکی از عناوین مشترک محراب ها هستند که در بعضی از دست نوشته ها از آنها به مهرابه یاد شده است. تحلیل و بررسی شباهت ها و تفاوت های این عنصر معماری در دو دین متفاوت (اسلام- مسیحیت) چه از لحاظ کاربردی، پلاتی، قومی قبیله ای، ارتباطی، روانشناسی، موقعیتی و ... باعث روشنتر شدن هر چه بیشتر اهمیت و ظرافت های ادیان الهی در پرورش مومنین می شود. مکانی که همیشه به عنوان قلب تپنده مساجد و کلیساها برای طراحان و سازندگان این بناها از ارزش و توجه بسزایی برخوردار بوده و نمودی از اوج توانائیهایشان در طول فرایند طراحی و ساخت بوده است. ا ین نوشته گذریست بر ضرورت و روند شکل گیری و تغییرات محراب یا مهرابه از عهد کلیسا تولد اسلام در مساجد.

Keywords:

محراب , مهرابه , مراوه , هخال , مذبح