مطالعه همبستگی صفات و آنالیز علیت عملکرد دانه در ارقام کلزا

به منظور بررسی روابط بین صفات فنولو ژیک و عملکرد و اجزا عملکرد در کلزا و تعیین آن دسته از صفات که بیشترین سهم را در عملکرد دانه دارند. آزمایشی در سال ۱۳۸۲ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید . آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات با سه تکرار با طرح پایه بلوک های کاملتصادفی بود . در این طرح تاریخ کاشت در سه سطح ۲۵ آبان ، ۱۵ آذر ، ۵ دی و ۲۵ دی و رقم شامل هیبرید RGS003 Hyola401 و Pf704 بود. در طی دوره رشد صفات فنولولو ژیک بر طبق کلید رشد سیلوسیتر‐ برادلی ارزیابی شد و در پایان فصل عملکرد و اجزا آن مشخص شدند. همبستگی های ساده نشان داد که بین اجزا عملکرد , غلاف در بوته و در بین صفات فنولو ژیک طول کل دوره همراه با طول دوره پرشدن دانه بالاترین همبستگی را با عملکرد نهایی نشان داد. برای تعیین آن دسته از صفاتی که بالاترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه دارند , رگرسیون گام به گام انجام شد . در مرحله اول عملکرد روغن وارد مدل شد و در مراحل بعدی غلاف در بوته و عملکرد ماده خشک وارد مدل شدند. در مرحله بعد برای تعیین اثرات مستقیم و غیر مستقیم صفات ،آنالیز علیت انجام شد که نتایج نشان داد که بالاترین اثر مستقیم و مثبت را عملکرد روغن داشت (0/633) و اثر غیر مستقیم این صفت از طریق تعداد غلاف در بوته و وزن خشک کل به ترتیب 0/093 و 0/22 می باشد. پس از آن وزن خشک کل و تعداد غلاف در بوته به ترتیب با ضرایب مسیر معادل 0/151 و 0/278 آثار مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه داشته اند . اثر غیر مستقیم وزن خشک کل از طریق تعداد غلاف در بوته و عمل کرد روغن به ترتیب برابر با 0/084 و 0/506 می باشد . همچنین اثر غیر مستقیم تعداد غلاف در بوته از طریق عمل کرد روغن و وزن خشک کل به ترتیب برابر با 0/392 و 0/156 می باشد . ضرایب مسیر این صفات (0/87) در مقایسه با اثر باقیمانده (0/223) بزرگتر بوده که این مسأله نشان دهنده مکانیزم علی قوی بین عمل کرد و این صفات است.

Keywords:

کلزا , آنالیز علیت , عملکرد دانه