بررسی شاخص های ارزیابی خشکسالی کشاورزی با استفاده از تصاویر سنجنده MODIS (مطالعه موردی: شمال غرب ایران)

در این پژوهش، روشهایی مناسب، جهت برآورد خشکسالی کشاورزی ارائه میگردد. منطقه مورد مطالعه شمالغرب کشور ایران می باشد. از داده های طیفی و حرارتی سنجنده MODIS ماهواره Terra بین سال های 2000 تا 2011 (برای ماه های آوریل تا ژولای) جهت محاسبه شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI)، شاخص وضعیت دمایی (TCI) و شاخص سلامت پوشش گیاهی (VHI)، استفاده گردید. همچنین برای محاسبه شاخص استاندارد شده بارش (SPI)، از داده های بارش برای 15 ایستگاه در منطقه از سال 2000 تا 2011 (برای ماه های ژانویه تا ژوئن) استفاده گردید. شاخص SPI در مقیاس زمانی سه ماهه، جهت ارزیابی موفقیت شاخصهای سنجش از دوری، مورد استفاده قرار گرفت. برای محاسبه شاخص VCI از شاخص نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) استفاده گردید. همچنین جهت محاسبه شاخص TCI از دمای درخشایی (Brightness Temperature) استفاده گردید. در ادامه با شاخص های VCI و TCI، شاخص VHI محاسبه شد. سپس مقادیر شاخص های TCI, VCI و VHI برای 15 ایستگاه در منطقه و برای هر ماه از نتایج استخراج و در آخر همبستگی بین این مقادیر با مقادیر شاخص SPI محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد که در منطقه شمال غرب شاخص VHI، که خود ترکیبی از شاخصهای گیاهی و دمایی می باشد، در هر چهار ماه بهتر از شاخص های دیگر عمل کرده است. همچنین شاخص VCI روشی مناسب و شاخص TCI شاخص بسیار مناسبی نمیباشد. طبق نتایج حاصله از این تحقیق از این دو شاخص میتوان برای برآورد خشکسالی در سایر نقاط ایران استفاده کرد.

Keywords:

خشکسالی کشاورزی , شاخص VCI , شاخص TCI , شاخص VHI , شاخص SPI