اصفهان؛ الگویی از توسعه پایدار شهر ایرانی اسلامی با تاکید بر نقش - حفظ بافت تاریخی آن به عنوان وجهی فرهنگی در توسعه شهری

یکی از فضاهای جغرافیایی که همواره منعکس کننده ایدئولوژی نظامهای حاکم بوده، پدیده شهر است و نظام دینی و مذهبی حاکم بر هر شهری، در فضاهای فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن شهر تجلی مییابد. یکی از چالشهایی که بر سر راه معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی کنونی وجود دارد، آسیب به بافتهای - تاریخی و المانهای شهری است که طی روند توسعه شهری، همواره در شهرهای ایران صورت گرفته است. شهر اصفهان به عنوان یکی از مهمترین مراکز فرهنگ و تمدن اسلامی در ادوار مختلف تاریخی، علاوه بر بافت جدیدشهری، از بافت تاریخی ارزشمندی برخوردار است که آنچه که باید در برنامه ریزیهای شهری کنونی در نظر داشت، حفظ بافت کهن و آثار فرهنگی در کنار توسعه معماری و شهرسازی انسانمحور است. عموم دیدگاههای توسعه پایدار شهری، بر توسعه فیزیکی و کالبدی شهر تاکید دارند؛ در حالی که وجه فرهنگی و اجتماعی توسعه شهری تا حدودی ناشناخته مینماید. در مبحث حاضر، حفظ بافت و مواریث فرهنگی و تاریخی شهرها، به عنوان وجهی فرهنگی از توسعه پایدار در شهر اصفهان مورد بررسی قرار میگیرد. حفظ بافت کهن شهرها نقش مهمی در ارتقا مدیریت و فرهنگ شهری ایفا کرده و خود نیز به عنوان عاملی فرهنگی جهت توسعه شهری محسوب میشود. هویت فرهنگی کالبد شهری اصفهان از طریق محافظت و احیای بافت تاریخی و آثار باستانی آن حفظ میگردد. اصفهان، شهری است که بر اساس فرهنگ اسلامی بنا شده است؛ لذا ضروری است که در روند توسعه شهری آن، این فرهنگ اسلامی و بافت تاریخی آن حفظ گردد. نگارندگان در این مقاله بهارائه راهکارهایی جهت توسعه پایدار این شهر به عنوان یکی از کلانشهرهای ایران، از منظر حفظ بافت تاریخی - فرهنگی آن میپردازند. شهر اصفهان میتواند به عنوان الگویی از توسعه پایدار شهری برای سایر شهرهای ایران در نظر گرفته شود.

Keywords:

اصفهان , بافت تاریخی , توسعه پایدار , وجه فرهنگی , فرهنگ شهری