گونه شناسی ورودی خانه های دورهی قاجار و پهلوی اول در شهر شیراز

اواسط دوره ی قاجار تا دهه ی اول حکومت پهلوی، بخشی از معماری معاصر ایران است که در آن، تضاد در ارزشها، به خصوص در بناها و شهرها تجلی یافته است. به دلیل ورود معماری فرنگی ارزشهای مردم تحت تاثیر قرار گرفته و باعث رویارویی سنت و تجدد گشته که حاصل این برخورد، ابتدا در خانه ها و شهرها نمایان شده است. در این دوره هنوز ماهیت اصلی خانه های مسکونی به همان صورت گذشته است و معماری فرنگی تنها به صورت تزیینات، سردرها، ستونها، آینه کاری ها، نقاشی های دیواری و سقفی، کتیبه ها و فرم در و پنجره ها نمایان شده است. به مرور زمان، این فرم ها و اشکال در دل خانه ها نفوذ کرده، سلسله مراتب خانه ها و فضاها را تحت تاثیر قرار داده و سبکی تلفیقی به وجود آورد است. معماری دورهی قاجار از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا برای نخستین بار معماری فرنگی به بناهای ایرانی رسوخ کرده است. در این دوره عناصر اصلی معماری ایرانی حفظ شده و همچنین دسترسی ها به صورت سلسله مراتب رعایت شده است. این عناصر در این دوره ی ماهیت خود را از دست نمی دهد و فقط کمی رنگ باخته می شود. در این مقاله سعی شده سبک غالب ورودی خانه های شهر شیراز در دوره قاجار و پهلوی اول بررسی شود. روش این تحقیق مشاهده ای، مقایسهای میدانی و تفسیری است که با تطبیق بناهای این دوره با متون قدیمی شهر سعی بر مقایسه ی این خانه ها و تاثیرات دوره ی مدرن بر آنها را دارد. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از آن است که تغییرات در بخش های مختلف شهر با توجه به جایگاه مکانی، وضعیت فرهنگی و اقتصادی محله ها متفاوت بوده است و معماری شهر شیراز به دلیل دوری از پایتخت نسبت به شهرهای قزوین و تبریز -تحت تاثیر مدرنیته- دچار تغییرات کمتری شده است.

گونه شناسی ورودی خانه های دورهی قاجار و پهلوی اول در شهر شیراز Keywords:

معماری معاصر , قاجار , پهلوی , ورودی , خانه , , شیراز ,