بررسی فرآیند های موثر برکیفیت آب های زیرزمینی آبخوان دشت مهربان (استان آذربایجانشرقی)

آب زیرزمینی، مهم ترین منبع تامین آب شرب، کشاورزی در دشت مهربان ، متاسفانه تحت تاثیرسازندهای زمین شناسی، تبخیر زیاد و ورود رودخانه های شور روز به روز دچارتنزل کیفیت میشود. لذا باتوجه به اهمیت کیفیت آب، و برای بررسی های بیشتری جهت مدیریت و استفاده بهینه از منابع آب ، با برداشت و آنالیز 22 نمونه از منابع آب زیرزمینی منطقه ، وضعیت هیدروژئوشیمیایی منطقه با استفاده از تلفیقی از روشهای آماری مانند تجزیه خوشه ای، تحلیل عاملی و ضرایب همبستگی و روشهای هیدروشیمیایی مانند نسبتهای یونی، اندیسهای اشباع و نمودارهای ترکیبی مورد بررسی قرارگرفته است. براساس نتایج تجزیه خوشه ای، نمونه های آب زیرزمینی در 3 گروه قرار می گیرند که هر گروه دارای ترکیب شیمیایی متفاوتی است. بر اساس تحلیل عاملی صورت گرفته، 84/85 درصداز تغییرات کیفی آب توسط سه گروه عاملی کنترل میشود. مهمترین عامل موثر، انحلال سازندهای تبخیری وگچی موجود در دشت است. محاسبه شاخص اشباع نمونه های آب زیرزمینی، نشان دهنده وضعیت اشباع و فوق اشباع نسبت به کلسیت و دولومیت وحالت تحت اشباع نسبت به ژیپس می باشد. نهایتا نتایج نشان داد که فرآیندهایی نظیر انحلال هالیت، ژیپس، دولومیت، تبادل یونی، تغذیه از رودخانه، تبخیر از سطح آب زیرزمینی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی را تحت تاثیر قرار میدهند.

Keywords:

آب زیرزمینی , مدلهای آماری , اندیس اشباع , نسبت های یونی , دشت مهربان