طراحی شهری و تأثیر آن بر بازسازی طبیعی رودخانه ها و کنترل سیلابهای شهری

گسترش و توسعه ی شهرها در حوضه های آبریز، تعادل هیدرولیکی و هیدرولوژیکی حوضه ها را به هم ریخته و شرایط جدیدی را حاکم ساخته است. از نظر هیدرولوژیکی با شهری شدن جوامع، پوشش گیاهی، خاک و دیگر مناطق طبیعی نفوذپذیر جای خود را به زمین های غیرقابل نفوذ، زیرساختها و ساختمانهای شهری دادهاند. همین امر باعث کاهش زمان تمرکز و افزایش دبی پیک و حجم روانابهای شهری شده و سیلابهای مکرر شهری را به وجود آورده است و از نظر هیدرولیکی با افزایش پیشروی شهرها به سیلاب دشتها، ساخت پل ها، موج شکن ها و ... مقطع عرضی رودخانه ها تنگ تر شده و باعث سیل گرفتگی شهرهای بالادست شده است. در این مقاله پس از تبیین نواقص روش های صرفاً سازه ای به کاررفته در کنترل سیلابهای شهری، به معرفی رویکرد بازسازی طبیعی رودخانه ها و بیان تأثیر آن بر کنترل سیلابهای شهری و یدگر آثار مثبت ناشی از آن پرداخته شده و در راستای برآورده ساختن اهاف این رویکرد، روشها و تکنیک های جدید در طراحی شهری معرفی شده است که در صورت به کاربستن آنها در طراحی شهرها، عملکرد هیدرولوژیکی زمین های شهری مشابه عملکرد هیدرولوژیکی یک حوضه ی طبیعی خواهد شد که ضمن ایمن نگه داشتن جوامع شهری در برابر سیلاب، باعث بهبود شرایط زیستی، زیبایی شناختی، بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی جوامع و شهرهای اطراف رودخانه های می شود. در نهایت به کارگیری این روش ها به لحاظ سادگی، انعطاف پذیری، زمینه سازی برای توسعه ی پایدار و قابلیت برگشت پذیری برای تمامی شهرها، مخصوصاً شهرهای در حال توسعه ی ایران که در حوضه های آبریز کوچک واقع شده اند توصیه شده است.

Keywords:

بازسازی طبیعی رودخانه , طراحی شهری , هیدرولوژیف حوضه ابریز , کنترل سیلاب