تحلیل جامعه شناختی فرآیند شکل گیری کلیشه های جنسیتی (ارائه مدل تحلیلی)

مرد یا زن بودن، تصورات و پیش فرض هایی را درباره نگرش ها ورفتارهای مناسب مردانه و یا زنانه به دنبال دارد که در فرهنگ هرجامعه ای تا حدودی متفاوت است. این تصورات و پیش فرض ها،کلیشه های جنسیتی نامیده می شود که کمابیش در هر جامعه ایوجود دارد. بر اساس کلیشه های جنسیتی، زنان و مردان در جامعهدارای ویژگی های خاص، رفتار خاص و حالات روانی خاص هستندو در نهایت قابلیت انجام و ظایف و کارهایی را دارند که به صورتمعمول با یکدیگر متفاوتند.پژوهش حاضر به دنبال بررسی و تحلیل جامعه شناختی فرآیندشکل گیری کلیشه های جنسیتی است. پس از مقایسه، بر اساسنظریات: طرحواره جنسیتی، کلیشه های جنسیتی آندره میشل،جامعه پذیری جنسیت، یادگیری اجتماعی و نظریه نقش مدلی کهبیانگر نحوه شکل گیری کلیشه های جنسیتی میان زنان و مرداناست، ارائه شده است.بر اساس مدل ارائه شده ساخت ذهنی ما ناشی از وضعیت فرهنگیجامعه است که ما در آن متولد می شویم و این ساخت ذهنی متاثراز فرهنگ جامعه (ارز ها، هنجارها، باورها، سنت ها، اعتقاداتدینی و...) می باشد که تحت عنوان طرحواره در نظریه طرحوارهجنسیتی مطرح شده است. طرحواره ها که مجموعه ای سازمانیافته از دانش جنسیتی است توسط فرد به صورت تدریجی و درفرآیند جامعه پذیری بر اساس محتوای فرهنگی و اجتماعی جامعه واز طریق نهادهای گوناگون (خانواده، مدرسه، گروه همسالان و رسانههای جمعی) یاد گرفته می شود که در این میان نقش خانوادهبسیار مهم است زیرا افراد در درون خانواده از طریق سازو کارهاییادگیری اجتماعی شرامل : تقویت، تقلید و یادگیری مشاهده ایویژگی های متناسب با جنسیت را از والدین یاد می گیرند و درذهن خود نهادینه کرده و در هنگام ایفای نقش خود به آن عمل میکنند. در نهایت بر اساس مدل تحلیلی می توان گفت که فرآیندجامعه پذیری از طریق خانواده بیشترین تاثیر را در شکل گیریکلیشه های جنسیتی و میزان پذیر آن دارد.

Keywords:

جنسیت , کلیشه های جنسیتی , طرحواره جنسیتی , جامعه پذیریجنسیتی