بررسی روایت غدیر خم در آثار نگارگری دوره صفویه

از دیدگاه شیعیان و مفسران شیعی، واقعه غدیرخم و اعلام جانشینی حضرت علی(ع) از سویپیامبر اکرم(ص)، یکی از بزر گترین وقایع تاریخی صدر اسلام به شمار آمده و از اهمیت خاصیبه ویژه برای اثبات حقانیت ولایت امیرالمومنین(ع)، برخوردار بوده است. در میان شرح حدیثو روایت غدیرخم، اشارات بسیاری نیز به آیات نازل شده از سوی خداوند در این زمینه از جملهآیه تبلیغ و آیه اکمال، شده است. این واقعه به دلیل اهمیت و جایگاه خود در میان شیعیان درعرصه های مختلف هنری، اجتماعی، سیاسی و نیز در زندگی عادی مردم، بازخوردی ویژه داشتهاست. در این میان، نگارگری اسلامی- ایرانی نیز مجال و فرصتی مناسب برای به تصویر کشیدنو متجلی ساختن داستان ها و مضامین مختلف به ویژه مضامین دینی- مذهبی در اختیار نگارگرانقرار داد ه است. از جمله مضامینی که با سفارش حاکمان و حامیان شیعی مذهب کتابت و مصورشده، واقعه غدیرخم است. بیشتر نگاره های به دست آمده از این مضمون متعلق به نسخ خطیدوره صفویه با نگرش خاص شیعی است. این کتب شامل آثارالباقیه، حبی بالسیر، فالنامه، آثارالمظفر، احس نالکبار، روض ه الصفا، حمله حیدری می باشد. این مقاله با توجه به شأن و جایگاهولایت حضرت علی(ع)، به شرح و بررسی روایت غدیر در آثار نگارگری و نمونه های به دستآمده، پرداخته است. بر اساس یافته های این تحقیق اکثر نگاره های به دست آمده از این نسخ، واقعهرا تقریبا با همان شرح و تفسیر حدیث غدیر در دشتی فراخ نمایش داده اند، اما برخی نگاره ها نیزبا نماد و مفهومی متفاوت، شأن ولایت حضرت را با توجه به احادیث، روایات و آیات قرآنینشان داده اند. مقاله حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به روایت غدیرخم در آثار نگارگری دورهصفوی می پردازد.

Keywords:

غدیرخم , حضرت علی(ع) , شأن ولایت , نگارگری صفویه