بررسی اجمالی نظریه ی حق الطاعه

نظریه ی حق الطاعه، مبحثی است که در دوران های پیشین نیز مورد بحث و دقت نظر بوده است اما در زمان ما، به طور مشخص توسط شهـید آیت الله سیدمحمدباقر صـدر در کتاب شریف حلقات الأصول و نیز در بحث های عالی خارج اصول ایشان، مطرح و مدون شد و تا کنون نیز توسط شاگردان آن بزرگوار مورد بررسی، معرفی و تنقیح است. این نظریه، که در واقع نقطه مقابل و مخالف نظریه ی «قبح عقاب بلا بیان» می باشد، مورد انتقادهای بسیار قـرار گرفته است و به گونه ای شاذ و خلاف رأی مشـهور به نظـر می رسد اما پذیرش آن بخش های مهمی از نتیجه های اصولی را تغییر می دهد. در واقع اعتقاد به گزاره های کلامی حق الطاعه، در مجموعه ی اصول الفقه منجر به قول وجوب دفع ضرر محتمل و احتیاط صرف خواهد شد و عده ای آن را در مقابل برائت عقلی و ناقد و ناقض آن می دانند. در این پژوهه ی کوتاه، معرفی این نظریه و بررسی آرای گوناگون در دستور کار قـرار داده شده است و در پـی آن هستیم تـا مختصات کوچک و مختصری از نمود نظریه ی حـق الطاعه را در مجموعه ی اصول الفقه نمایان سازیم

Keywords:

حق الطاعه , قبح عقاب بلابیان , دفع ضرر محتمل , احتیاط , برائت