بررسی تطبیقی دستکندها در روستای میمند، با معماری شوادان و کت در شهرهای شوشتر و دزفول

معماری دارای جنبه های شگرف و زیبایی است که در ادوار مختلف نمایان شده که در آن بشر به خلق آثار زیبا دست زده است. انسان از گزند حیوانات و عوامل طبیعی به غار پناه برد و در طول سالیان دراز از غار نشینی به یکجا نشینی و سپس به شهرنشینی تغییر سبک زندگی داده است. در قرون مختلف و در اثر جنگ ها و رخ دادهای تاریخی معماری نیز دستخوش تغییرات شگرفی شده است و از عوامل مهم شکل گیری شهرها و گاهاً تمدن ها بوده است. از دیگر عوامل نیز می توان به اقلیم اشاره نمود. در اکثر نقاط کشور معماری با اقلیم و منطقه پیرامون خود هم زیستی و هم خوانی نزدیکی پیدا کرده و نیازهای آنها را برآورده نموده است. از نمونه های بارز این نوع معماری می توان به همسازی روستای میمند در شمال کرمان با طبیعت اشاره کرد که با رفتن به دل زمین و حفر مکان هایی در صخره های کویر، آسایش را برای ساکنین خود برقرار کرده است. از دیگر نمونه ها نیز می توان به دستکندهای موجود در شهرهای جنوب شرقی کشور از جمله شوشتر و دزفول اشاره کرد که بدلیل شرایط بد آب و هوایی و گرمای طاقت فرسا، اقدام به حفر دستکندهایی در دل صخره های مجاور رودخانه به نام «کت» جهت تأمین محلی برای آسایش روزمره ساکنین این شهر نمودند. در معماری این شهر ها شوادان ها نیز جهت ایجاد آسایش ساکنین در عمق 6 متری زمین احداث شده است و در طول سال دارای دمایی معتدل و محلی آرام را جهت استفاده کنندگان خود ایجاد می نماید. روش تحقیق در نوشتار فوق از نوع توصیفی- تحلیلی و بررسی نمونه های موردی است و سعی بر آن شده است تا ساختار معماری این دستکندها و عوامل شکل گیری و فرم و عملکرد آنها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.

Keywords:

آسایش , دستکند , کت , شوادان