نگاهی بر جایگاه استراتژیکی منطقه شرق ایران

شرق ایران در قرن نوزدهم از اهمیت استراتژیکی ویژه ای برخوردار بود و با توجه به سیاست های توسعه طلبانه ی استعماری روس و انگلیس در منطقه و تهدید منافع یکدیگر ،اهمیت این منطقه دو چندان شد و روسها نیز برایدست اندازی به مناطق جنوبی و خروج از بن بست در مناطق شمالی، و انگلیسی ها برای دفاع از هندوستان در صدد گسترش نفوذ خود در ایران بر آمدند.این دو کشور در سراسرقرن نوزده و قسمت اعظم قرن بیستم بیشترین نقش را برای نفوذ در ایران ایفا می کردند. رقابت این کشورها تا زمان حضور آلمان در این منطقه وجود داشت اما به محض ورود آلمانی ها در منطقه ، این دو قدرت برای جلوگیری از به خطر افتادن منافع شان ،با هم دست دوستی دادند و در سال 1907 ایران را بین خود تقسیم کردند .به هر حال موقعیت ژئوپولتیک ایران و همچنین تسلط جغرافیایی برمنابع انرژی جهانی، مانند نفت کشور را در حالتی آسیب پذیر قرار میداد ،که نواحی شرق ایران نمی توانست متاثر از این قضیه نباشد بخصوص اینکه میدان تاخت و تاز دخالت قدرت هایی چون روسیه و انگلیس بود بنابراین این دودولت برای جلوگیری از خطرات احتمالی و ضربه دیدن منافع شان از طرف آلمان و عثمانی در صدد برآمدند تا با ایجاد کمربند شرق،راه نفوذ آنان را سد نمایند.منظور از شرق ،بخشی از کشور است که اینک مورد نظر ماست وشامل خراسان ،قائنات و سیستان می باشد.در راستا ی همین سیاست ها بود که انگلیسی ها برای تقویت کنترل خود در این منطقه احداث خط راه آهن را برای اتصال شرق ایران به هند به انجام رساندند وآلمان نیزدر صدد ایجاد آشوب در شرق ایران بود تا بتواند منافع متفقین بخصوص انگلیس را به خطر بیاندازد .

Keywords:

استعمار , روس , انگلیس , شرق ایران