بررسی تغییرات الکتروکاردیوگرام شناگران نخبه به یک وهله فعالیت شنای ۴۰۰متر

زمانی که طب ورزشی در سال ۱۹۰۰ مراحل اولیه خود را طی می کرد و قبل از اینکه در مورد فیزیولوژی ورزشی سخنی گفته شود برخی از پزشکان در مورد تأثیر فعالیت شدید بر روی قلب تحقیقاتی انجام دادند. تغییر اموج T و QRS همراه با افزایش آهنگ سمپاتیک در ورزشکاران مشاهده شده است. الکتروکاردیوگرام ورزشکاران معمولاً تغییراتی را در تناوب تحریکات قلب، سیستم هدایتی و شکل امواج نشان می دهد . متداول ترین تفاوت الکتروکاردیوگرام ورزشکاران با افراد عادی، برادیکاردی همراه با افزایش ولتاژ QRS می باشد (۱) .در تحقیقی که بر روی ۱۲ جفت دو قلوی همسان انجام شد، مشاهده گردید که افزایش فعالیت بدنی که موجب ۱۸٪ بهبود در آمادگی قلبی – تنفسی می گردد، شاخص های الکتروکاردیوگرافی را نسبت به اکوکاردیوگرافی بیشتر تغییر می دهد (۲). تغییرات ناشی از فعالیت ورزشی در ساختار قلب، موجب تغییراتی در الکتروکاردیوگرام قلب ورزشکاران می شود.بیشتر تغییرات در ورزشکارانی دیده می شود که در فعالیت های ورزشی استقامتی شرکت می کنند(۲). افزایش ناشی از تمرین در ضخامت دیواره و اندازه حفره و احتمالا تغییرات در موج QRS موجب تغیرات ولتاژی در بطن چپ می شود همچنین افزایش اندازه یطن چپ موجب افزایش در آمپلی تود QRS و افزایش حجم بطن راست موجب تاخیر در هدایت پیام های الکتریکی در قلب می شود و تغییراتی را در پاسخهای قلبی ایجاد می کند (۱). لذا هدف پژوهش حاضر بررسی پاسخ های قبلی به فعالیت ورزشی در ورزشکاران شناگر خانم در سطح شهر تهران می باشد .روش تحقیق: بدین منظور ۱۲ 13 زن شناگر فعال به صورت هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. سپس آزمودنی ها یک وهله مسابقه ۴۰۰ متر را اجرا کردند. اطلاعات متغیرهای وابسته قبل، بلافاصله و ۲ ساعت بعد از اجرای پروتکل بدست آورده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. کلیه عملیات آماری با نرم افزار SPSS نسخه ۱۸ انجام گرفت و سطح معناداری P<0.05 در نظر گرفته شد. بحث و نتیجه گیری: در رابطه با مبحث فشارخون می توان گفت که افزایش برون ده قلبی حین ورزش حاصل عملکرد ضربان قلب و حجم ضربه ای است. در رابطه با افزایش کمتر فشار سیستولیک و عدم تغییر فشار دیاستولیک خون در دو ساعت بعد از فعالیت در پژوهش حاضر می توان به این نکته اشاره کرد که پاسخ های ضربان قلب و فشار خون در طول ریکاوری ممکن است تحت تاثیر شدت فعالیت قرار بگیرد، از این رو احتمال دارد شدت های مختلف ورزش بر حاصلضرب دوگانه و فشار خون پس از فعالیت تاثیر بگذارد. افزایش فشار خون سیستولیک منعکس کننده فعالیت قلبی عروقی است (3). با کاهش فشار فعالیت ورزشی و در نهایت قطع فعالیت 7 ضربان قلب به حالت قبل از فعالیت ورزشی هدایت می شود و این بدین معنی است که پارامترهای الکتریکی قلب نیز با افزایش فاصله بین دو ضربه متوالی قلب طویلتر می شوند(2). در تحقیق حاضر در هنگام قطع تمرین و هدایت به سمت دوره ریکاوری 2 ساعت بعد از فعالیت احتمالا این افزایش فعالیت تون پاراسمپاتیک است که باعث کاهش ضربان قلب و طولانی شدن پارامتر های الکتریکی قلب می شود. چرا که در برخی از مطالعات نشان داده شده است که در دوره ریکاوری پس ازقطع تمرین نیز هنوز میزان سطح کاتکولامین ها بالاست(2). اساسا قطعه QT فاکتوری است که که هم کوتاه شدن آن و هم طولانی شدن آن ریسک بوجود آمدن آریتمی را افزایش می دهد. بدیهی است که افزایش ضربان قلب در فعالیت های ورزشی منجر به کوتاه شدن فاصله QT می شود. اما با توجه به شدت کوتاه شدگی می تواند فرد را در محدوده سندروم QT کوتاه قرار داده و خطر بروز آریتمی و مرگ ناگهانی در حالت اوج شدت فعالیت ورزشی را افزایش می دهد. در بین پارامترهای الکتریکی قلب تنها به فاصله QT در ارتباط با مرگ های قلبی ناگهانی استناد می شود(4) با توجه به این مساله ما باید در حین تمرینات چه برای افراد ورزشکار و چه افراد غیر ورزشکار این مساله را مد نظر قرار دهیم و در رابطه به تغییرات فشار خون و پروتکل های مختلف تمرینی و برنامه ریزی شدت تمرین دقت بیشتر داشته باشیم

Keywords:

تغییرات الکتروفیزیولوژی قلب , شناگران , فشارخون , امواج قلبی