ادبیات و فن ترجمه

برگرداندن مفاهیم گفتاری و نوشتاری از یک زبان به زبان دیگر را که هدف از آن ایجاد پلی ارتباطی میان دو فرهنگ و دو زبان است ترجمه می نامند . زبان اصلی را، زبان مبدأ( Source language ) و زبانی را که به آن ترجمه شده زبان مقصد target language گویند . نخستین ترجمه ها در حوزه ادبیات متعلق به دوره ی رنسانس است . در این دوره مترجمان متون ادبی برخلاف ترجمه کنندگان آثار مذهبی - که اعتقادشان به ترجمه لفظ به لفظ بود - آزادی عمل بیشتری برای خود قائل بودند . اینان آثار ادبی را با توج ه به روح کلام و تأثیری که در خواننده ایجاد می کند، آنگونه که می پسندیدند ترجمه می کردند . در ایران نیز به ترجمه توجه زیادی شده است . کتاب های زیادی از زبان سانسکریت و زبان های دیگر به ویژه در دوره ساسانی ان ترجمه شده، که کلیه و دمنه از جمله آن است . در دوره ی اسلامی این فن با ترجمه ی کتاب های عربی ادامه یافت تا اینکه سرانجام در زمان فتحعلی شاه و عباس میرزا، ترجمه از زبانهای اروپایی نیز با ترجمه ی کتاب های درسی دارالفنون آغاز شد . از آنجا که اکثر مدرسان این م درسه فرانسوی بودند و محصلین نیز بیشتر به این کشور اعزام می شدند، اغلب آثار ترجمه شده به فارسی از زبان فرانسه است . در همین زمان بود که آثار ادبی نیز به سفارش عباس میرزا به فارسی برگردانده شد . نخستین نمایشنامه ی ترجمه شده از زبان فرانسه به فارسی، نمایشنامه ی » مردم گریز « اثر مولیر است . موج ترجمه که در زمان عباس میرزا به پا خواسته بود در زمان محمدشاه فرو نشست، ولی بار دیگر در زمان ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید . از برجسته ترین مترجمان این دوره » محمدطاهر میرزا « و » محمدخان اعتمادالسلطنه « را می توان نام برد . با وجود اینکه پس از جنگ جهانی دوم زبان فرانسه جای خود را به زبان انگلیسی بخشید، کشور ما همچنان شاهد بهترین ترجمه های ادبی از زبان فرانسه است . این مقاله می کوشد پس از بررسی روش های مختلف ترجمه و معایب و مزایای هر یک، بهترین روش برای ترجمه ی متون ادبی منظوم و منثور و دشواری های آن را بیان نماید .