مرصعکاری؛ هنری فراموش شده

مرصعکاری در هنر ایران از سابقه تاریخی بسیاری برخوردار است، منظور از ترصیع به طور کلی ایجاد یک نوع تضاد در رنگ ها و ایجاد سایهرو شن با الصاق قطعات ترصیع ا ست. به عبارت دیگر هنر مرصع کاری نشاندن و جا سازی فلزات گرانبها و زیبا بر فلزات دیگر را گویند. از جملهروشهای جالب توجه در دوره اسلامی نیز مرصع کاری بوده است که برای مدت های طولانی نویسندگان از یافتن خاستگاه آن در فلزکاریاسلامی سرگردان بودند اما مطالعات چند دهه اخیر بر روی کتیبه ی نمونه های تاریخ دار نشان داد که اوج ترصیع فلز در دوره اسلامی در طیقرن 12-14 .م/6-8ه از ایران بر آمده است و حتی تاریخ نخستین مکتب اسلامی ایران در مرصع کاری فلزی به قرن 8 .م/ 2.ه.ق برمی گردد که محتملا در شرق ایران واقع بوده است. در این مکتب روشهای حکاکی و برجسنه کاری و مرصع کاری ناچیز با مس در تزئین ظروفبرنزی استفاده می شده است. با توجه به اینکه هنر مرصعکاری فلزی پیشینهای درخشان در هنر ایران دارد و جز برخی روشهای معمول آن درحال به فراموشی سپرده شدن است و با نظر به آنکه در رابطه با تشخیص روش ساخت و فن شناسی، مرصعکاری تاکنون تحقیق انتشار یافته ایانجام نگرفته است. این تحقیق ضرورت انجام و اهداف خود را در ارائه روش ساخت فنی ترصیع از جمله گنجینه های فراموش شده هنر ایران باجرئیات دقیق جهت به کارگیری این فن در هنر فلزکاری معاصر ساماندهی نموده است.

Keywords:

مرصعکاری , صنایع دستی , دوره اسلامی , ایران , فلزات رنگین