همزادی دین و تمدن؛ بن مایه انگاره های تمدنی سیدحسین نصر

این نوشتار گزارشى از انگاره های تمدن شناسانه سیدحسین نصر در کلى ترین برش آن و بدون لحاظ تمدنى خاص است. درعین حال، امکان سنجى ارجاع این انگاره ها به انگاره یا نظریه ای مرکزی به نام همزادی دین و تمدن را عهده دار است. در این راستا، پس از معلوم کردن جایگاه تمدن در حیات بشر از دیدگاه نصر، نظریه کلان تمدن شناسانه وی، یعنى همزادی دین و تمدن را معرفى مى کند و سپس به برخى نتایج حاصل از این نظریه درباره معنای حضور در یک تمدن و تعلق به آن، نیروی پیش برنده تمدن، چگونگى تأسیس و احیای تمدن ها، تعریف تمدن و ملائمت آن با نظریه همزادی، تقسیم تمدن ها و ارتباطات بینا تمدنى نیز مى پردازد. ضمن آنکه برخى جنبه های مهم دیگر مانند بررسى جلوه های متکثر درون یک تمدن را نیز بررسى مى کند. در نهایت، مشخص شده است که به رغم امکان ارجاع نگاه های تمدن شناسانه وی به مدعای همزادی دین و تمدن، این مدعا ابهام هایى دارد که اخذ برخى نتایج و تعمیم ها از نظریه را دچار مشکل مى سازد.

Keywords:

تمدن , دین , فرهنگ , تعلق تمدنى , هویت , همزادی دین و تمدن