هنر دین و مذهبی از زمان به وجود آمدت به دنبال محیطی است که پیروان خود را در آنجا جمع نماید. این تجمع کهعامل اصلی آن عبادت است وسیله ای است برای تعاملات اجتماعی میان پیروان آن دین که به تعاملات اجتماعی بها دادهاند . انسان که موجودی است فطری برای ارتباط با آفریننده ی خود نیازمند مکانی است که دارای ویژگی های آسمانی ومعنوی که تجربه ی عروج روح و اتصال آن به هستی لایزال را ممکن سازد. از میان ادیان الهی دین اسلام بیشتریناهمیت را برای جنبه ی اجتماعی عبادت قائل بوده است، مکانی که برای این امر خطیر فراهم آورده از اهمیت بسزاییبرخوردار است و قلب طپنده ی شهرهای اسلامی است . اولین اقدامی که حضرت محمد (ص) بعد از تشکیل حکومت درمدینه کرد ساخت مسجد قبا بود که الگویی اولیه تمامی
مساجد گردید که علاوه بر روح اسلامی دارای هویت اسلامی نیزبود چون دارای کالبدی اسلامی بود دین اسلام با ورود به ایران روح اسلامی را در کالبد بنای ایرانی دمید . این حقیقتیاست که تازه متولد شده با وورد به ایران جایگاه روح بناها و زشتی (آتشکده ها و معابد زرتشتی) را گرفت. بسیاری ازمساجد که بر روی آتشکده ها و معابد بنا نشده بودند همان کالبد ایرانی خود را با روح اسلامی حفظ نمودند بنابراینهویت ایرانی درقالب
مساجد بازنمایی کرد.برای کشف این
حکمت در مقاله فوق از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسناد ومدارک موجود ابتدا به بررسی مفاهیم هنر مقدس میرویم.پس از آن به ارتباط میان معماری و
حکمت هنر اسلامیمی پردازیم ودر پایان
حکمت اجزای مسجد را بر می شماریم.