بررسی ساز و کار شکل گیری طوفان گرد و غبار در غرب و جنوب غرب با استفاده ازتحلیل الگوهای سینوپتیکی، رهگیری باد و شرایط ترمودینامیک جو مطالعه موردی(ژولای 2005)

پدیده گرد و غبار در خاورمیانه بویژه در سالهای اخیر به یکی از معضلات زیست محیطی تبدیل شده است که بسیاری از مکانیزم های اجتماعی، اقتصادی و حتی اداری را دچار اختلال نموده است. هدف این مقاله بررسی چگونگی شکل گیری طوفان گرد و غبار و ردیابی مسیرحرکت و نحوه ی ورود آن به نیمه غربی و جنوب غرب ایران می باشد. روش تحقیق ترکیبی از بررسی های همدیدی- مدلی و ترمودینامیکی است . به همین منظور با توجه به شدت و تداوم پدیده به طور موردی طوفان گرد و غبار 2009/7/5 انتخاب گردید.سپس با بهره گیری از داده های شبکه بندی شده روزانه GFS، نقشه های ترکیبی تراز میانی جو و تاوایی نسبی تراز 850 هکتوپاسکال، فشار در سطح دریا- امگا (pa/s) در تراز850 هکتوپاسکال و بردار باد در تراز1000هکتوپاسکال،توزیع رودبادهای جبهه قطبی و جنب مداری در محیط GRADS ترسیم گردید و با استفاده از داده های شبکه بندی شده NCEP/NCAR ردیابی مسیر ذرات در محیط مدل لاگرانژینی HYSPLIT از روش ردیابی پسگرد .Backward در مقیاس زمانی 6 ساعته مورد بررسی قرار گرفت.نتایج تحقیق نشان می دهدکه مهم ترین مشخصه سینوپتیکی وجود مراکز کم فشار بر شمال عراق و شرق سوریه و تقویت آن توسط رشته کوه های زاگرس و در تراز های بالایی جوتقویت بادهایی با جهت شمال- شمال غربی بر بیابان های عراق که به دلیل اختلاف گرادیان فشاری بر روی بیابان های عراق و گردش چرخندی بر شمال عربستان می باشد. نتایج حاصل از بررسی شرایط ترمودینامیک جو با استفاده از نمودارهای Skew T عدم وجود وزش باد در سطوح 700 تا800 هکتوپاسکال و وجود رشته کوه های زاگرس و پایداری ساختار جو موجب انتقال ذرات از جنوب غرب به مناطق غربی کشور می شود .

Keywords:

ترمودینامیک , ردیابی , زبانه کم فشار , گرد و غبار , مدل , HYSPLIT