سامانیان و نقبای حسینی نیشابور

در عصر عباسیان نقابت نهادی سیاسی-دینی با کارکردهای اجتماعی بود. نقابت علویان در نیشابور کرسی خراسان، از اوایل عصر سامانی به علویان حسینی بنو زیاره محول شده بود اما امیر نوح بن منصور سامانی (حک.387-366 ق) این منصب را به یک علوی حسنی انتقال داد که اخلاقش نقبای موروثی شهر شدند. پژوهش حاضر با روشن کردن شرایط اقتصادی-اجتماعی نیشابور، به بررسی علل انتخاب اولیه بنو زیاره از سوی امرای متقدم سامانی و تجدید نظر امیر نوح در سیاست اسلافش اختصاص دارد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که ناهمخموانی بین تعهدات اجتماعی -مذهبی نقیب و تعهدات سیاسی اش به امرای سامانی که لزوما، با وظایف نظری نقیب همسویی نداشت موجب آن گردید که انجام وظیفه نقبا بیش از هر چیز تابعی از سیاست سامانیان شود.

Keywords:

نیشابور , نقابت , علویان , سامانیان , فرقه های اسلامی