تکنولوژی ساخت آب انبارها؛ نمونه موردی آب انبار سرای نو نائین

آب انبار‏ مکانی برای ذخیره آب بوده، که به منظور استفاده در فصول کم آب ، احداث می شده است. این بناها با توجه به ساختار خاصی که دارند، از نظر معماری، سازه، تاریخ، نوع مصالح و ... قابل مطالعه هستند. باتغییر در سیستم آبرسانی شهری و ایجاد لوله کشی آب و در نتیجه از دست رفتن کاربری، خطر از بین رفتن آب انبارها افزایش یافته است. لیکن وجود مشکلات ناشی ازکم آبی در مناطق وسیعی از ایران، نیاز استفاده مجدد از این بناها را به وجود آورده است. این امر ضرورت شناسایی دانش های نهفته در آب انبارها را با مطالعه دقیق آشکار می کند. شهرستان نائین درشرق استان اصفهان به عنوان یک منطقه کویری که از دیرباز با مشکلات کم آبی و ذخیره کردن آب روبرو بوده است دارای آب انبارهای فراوانی است. باوجود تغییر درسیستم آب رسانی هنوز بخش مهمی اززندگی مردمان این منطقه را آب انبارها تشکیل می دهند و پس از گذشت سال ها هنوز تعداد کثیری از آب انبارهای آن مورد استفاده ساکنین می باشد و عمده آب شرب مورد نیاز آنها را تأمین می کند، به همین سبب این عناصر از ثروت های فرهنگی قلمداد می شوند. در این پژوهش ابتدا به شناخت چشم اندازهای پژوهشی آن پرداخته خواهد شد، زیرا که این امر موجب شناسایی و درک بیشتر از اهمیت موضوع ودیگر زوایای آن و همچنین شناخت روشنتر وهدفمندتراز روش تحقیق می شود. این پژوهش در نظر دارد تا به مطالعاتی در زمینه معماری آب انبارها بپردازدو به طور خاص معماری یکی از آب انبارهای نائین (آب انبار سرای نو) را مورد بررسی قرار دهد.سوالات اصلی این تحقیق عبارتند از:- آب انبار از چه اجزایی تشکیل میشود؟- شیوه ساخت آب انبارها بالاخص آب انبارهای نائین به چه صورت بوده است؟ در راستای پاسخگویی به پرسش های ذکر شده، ابتدا با مطالعات کتابخانه ای و بازدید مستقیم از آب انبارهای متفاوت زمینه ای برای شناخت اولیه فراهم شد. سپس با بررسی های میدانی و مصاحبه با استاد کاران آب انبار ساز نائین، شناسایی سازه آب انبار، صورت گرفت. با توجه به پژوهش های کتابخانه ای و میدانی، دسته بندی معماری منسجمی از انواع آب انبارها انجام گرفت و اطلاعات دقیقی در مورد اجزای آب انبارهای نائین و سازه آن ها جمع آوری وارائه شده است.

Keywords:

آب انبار , تکنولوژی ساخت , نائین , معماری بومی