رویکرد تفکر سیستمی در مدیریت محیط زیست

تحول در راهبردهای حفاظت محیط زیست، حاکی از تحول رو به تکامل رویکردهای زیست محیطی، و بسط مفهوم توسعه است. در چند دهه اخیر تحول های صنعتی عبارت بوده اند از: نادیده گرفتن مشکل، رقیق کردن، کنترل آلودگی در انتهای خط، بازیافت، استفاده مجدد، و پیشگیری از آلودگی که هریک از این رویکردها در برهه زمانی خاص مورد توجه بوده است. با توجه به روند رو به رشد صنایع و فراگیر شدن آلودگی ناشی از آنها، اخیرا توجه به رویکردهای پیشگیرانه رشد فزاینده ای یافته است. باید برای حفظ و حراست از محیط زیست سیاست گذاری مشخص و همه جانبه داشته باشیم و این در حالی است که در این بخش سیاست های بلند مدت و رویکرد سیستمی وجود نداشته است . فردی که با بهره گیری از رویکرد سیستمی مسائل محیط‏زیست را مطالعه می‏کند، مشاهدات خود را باید بر اساس شرایط و فرایندهایی که به طور مستمر در حال تغییر، و وابسته به یکدیگرند، توصیف نماید. بر پایه‏ی مطالعه‏ی اجزای پویای مرتبط به هم است که رفتار سیستمهای محیط‏زیست درک شود. افزون بر این، رویکرد سیستمی به منشا بازخورد، و شرایطی که سبب پایداری و یا عدم پایداری سیستم می‏شود، توجه ویژه‏ای دارد.این مقاله سعی دارد تا با در نظر داشتن این مهم و به منظور فراهم کردن بستر مناسب برای آشنایی بیشتر محققان، تصمیم گیران، کارشناسان و دیگر افراد درگیر و مسئول در حوزه محیط زیست - درجهت کاربرد این رویکرد در راستای رسیدن به محیط زیست عاری از مشکلات و نهایتا توسعه پایدار- تاریخچه ای از شکل گیری و ماهیت این نظریه را مرور کند.

Keywords:

تفکر سیستمی , محیط زیست , مدیریت