تنوع خصوصیات مورفولوژیکی وزراعی ژرم پلاسم لوبیاقرمزدرایران

دراین بررسی حدود 250 تا از نمونه های لوبیا phaseolus vulgaris L.) ) تیپ قرمزاز کلکسیون بانک ژن گیاهی ملی ایران در سال زراعی 1382به شرح ذیل جهت با هدف احیا وارزیابی درمزرعه پژوهشی بخش تحقیقات ژنتیک وذخایرتوارثی کشت گردید. . عمده صفات براساس دستورالعمل ارائه شده توسط IPGRI دردوگروه صفات کمی قابل اندازه گیری (فاصله ای ونسبی ) و کیفی (‌اسمی ورتبه ای ) توصیف شدند برای ورودوآماده سازی داده ها از صفحه پردازExcel وتجزیه وتحلیل های آماری داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS(نسخه 11/5) انجام گرفت 0 در جمعیت مورد بررسی ؛ تنوع برای صفات مورفولوژیک دیده می شود 0 از این لحاظ بیشترین مقدار تنوع برای صفات کمی به ترتیب برای صفات وزن 100دانه ( 81/7%=CV ) ؛ تعدادبذردرگیاه ( 61%=CV ) ؛ غلاف درگیاه (50%= CV) مشاهده وبرای صفات خمیدگی غلاف ( 7%=CV ) ؛ روزتاگلدهی ( 11%=CV ) به ترتیب کمترین مقدار تنوع دیده شد . براساس شاخص شانون به ترتیب صفات رنگ روشن بذر، رنگ غلاف متنوع ترین صفت شناسائی شدند. درحالی که شاخص مکینتاش فیبردیواره غلاف ووضع نوک غلاف را بعنوان متنوع ترین صفت معرفی می نماید. بیشترین همبستگی های مستقیم به ترتیب بین صفات طول غلاف با طول زیرغلاف (**0/941=r)، غلاف درگیاه با بذردرگیاه (**0/938=r)، بذردرغلاف با حفره درغلاف (**0/718=r) دیده شد.یکباربااستفاده ازداده های فاصله ای دردوحالت داده های اولیه واستاندارد شده ویکبارهم باداده های رتبه ای به روش مربع کای نسبت های مشاهده شده ؛ برآورد چندبعدی فاصله ای ازنمونه های مورد بررسی لوبیا قرمز تجزیه وتحلیل شد. نتایج حاصله نشان داد که برحسب نوع متغیرهای بکاررفته بعیدترین فاصله ها متغیر می باشد. به نحوی که مقدار فاصله مطلق برآورد شده بااستفاده از صفات فاصله ای استاندارد نشده 699/70 بین دو شماره نمونه 2-38 و66-38 محاسبه گردید که استاندارد شدن مقدار آن به 655 واحد بین شماره نمونه های 2-38و167-38 رسید . در تجزیه وتحلیل کلاسترتوزیع 251 شماره نمونه براساس تنوع صفات فاصله ای ورتبه ای با فاصله 10 واحد به دو ‌‌‌‌کلاستر بزرگ شامل 247 نمونه و 6 نمونه تفکیک شدند. ولی باهمین مقیاس فاصله فنوگرام گروه بندی صفات اسمی ورتبه ای برش نمی خورد ودلیل آن گروه بندی فشرده تری است که بااستفاده از صفات یاد شده درشماره نمونه های لوبیا قرمز موردبررسی ایجاد شد .