نقش شبکه های اجتماعی مجازی بر میزان مطالعه ی مفید دانشجویان دانشگاه فرهنگیان

یکی از راه های نیل به جامعه ی دانایی محور، گسترش مطالعه است و شناسایی جنبه های گوناگون آن نظیر سرانه ی مطالعه، از لوازم برنامه ریزی برای نهادهای فرهنگی است (اشعری، 1388). مطالعه ی مفید مطالعه ای است که اولا: معطوف به اثر ونتیجه بوده و دستاوردهای علمی، عملی (رفتاری)، ذهنی یا قلبی داشته باشد و ثانیا آن دستاورد برای تربیت انگیزه، افزایش تعهد، ارتقای توانایی ذهنی، توسعه ی دانش کاربردی، ارتقای مهارت های عملی ونهایتا در جهت پرورش وتعالی فرد در راستای به فعلیت رساندن استعدادهای الهی وجود او در یکی از چهار زمینه ی مذکور باشد (شورای عالی انقلاب فرهنگی، 1389).آمارها نشان می دهد که مطالعه در وضع مطلوبی نیست. عواملی که موجب نامطلوب بودن کتاب خوانی در ایران شده عبارت است از نداشتن انگیزه برای کتاب خوانی و نبود فرصت مطالعه (سینایی، 1382). نکته ی قابل توجه این است که امروزه مطالعه دیگر محدود به کتاب، مجله یا روزنامه نمی شود و محمل های جدید اینترنتی و مجازی که برای مطالعه به وجود آمده راه را برای افزایش مطالعه گشوده است تا در هر زمان و هر مکان بتوان به جست و جوی سریع و دلخواه برای مطالعه دست یافت (صفوی،1392).بر اساس آمار ارائه شده، ایران 7/46 درصد از استفاده کنندگان اینترنت خاورمیانه را در خود دارد و جمعیت 250 هزار نفری استفاده کنندگان اینترنت در سال 2000، در سال 2012 به 42 میلیون نفر از ایرانیان رسیده و میزان ضریب نفوذ اینترنت در ایران 3/53 می باشد (اکبری تبار و اسکندری پور، 1392).اکثردانشجویان هر روز از اینترنت استفاده می کنند که میزان این استفاده معمولا بیش از 4 ساعت در یک روز است که بخش اعظمی از این زمان را درشبکه های اجتماعی مجازی سپری می کنند (رسولی و مرادی، 1391). بررسی های شهابی عنبران و جعفری (1395) با عنوان بررسی رابطه ی میزان استفاده از رسانه های نوین (تلگرام) با عملکرد تحصیلی دانش آموزان منطقه نمین نشان داد که کاربران شبکه های اجتماعی، علاقه مند به محتواهای سرگرم کننده ی آن هستند تا سایر کارکردهای آن، محتواهایی که جزء متون وزین قرار نمی گیرند و عموما ترویج دهنده ی فرهنگ عامیانه، گسترش شایعه، تفرقه افکنی و... هستند. کارپینسکی و کریشنر (2010) (karpinski & Kirschner) گزارش دادند دانشجویانی که از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند، معدل کمتری داشته و ساعات کمتری را به مطالعه می پردازند. نتایج پژوهش های نورا و همکاران (1395) در زمینه ی تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه علمی-کاربردی شهرستان دورود نشان داد که بین معدل کل دانشجویان و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی، ارتباط منفی وجود دارد و همچنین مهم ترین عامل بازدارنده ی دانشجویان از مطالعه را استفاده بی رویه وناصحیح از شبکه های اجتماعی مجازی دانستند.