تحلیل «چندصدایی» در قرآن کریم براساس نظریه «منطق مکالمه» میخاییل باختین

میخاییل باختین یکی از بزر گترین نظریه پردازان قرن بیستم، مفاهیم کلیدی گفت وگو و چندآواییرا در عرصه رو کیردهای زبانی و ادبی ارائه کرده است. نظریه های باختین بر مفهوم دیالوگ استوار استکه از نظر وی از سه عنصر تشیکل می شود: سخنگو، شنوند ه- مخاطب و رابطه میان سخنگو و شنونده. اومفهوم دیالوگ را در تقابل با مفهوم مونولوگ ( تک صدایی) قرار می دهد که توسط یک نهاد، یک فردو یک قدرت به کار گرفته می شود. باختین با زبان تک آوا به نفع زبان چندآوا مخالفت می کند. متنی کهتک آوا باشد در خدمت نظام سلطه و هژمونی گروه های استبدادی قرار می گیرد و تنها متون چند صداییو تعدد صداها، منویات جوامع فرودست و زیرسلطه را انعکاس می دهد. در این مقاله برخلاف دیدگاه نظریه پردازانی که قرآن کریم را متعلق به جوامع اساطیری و کلاس کی می دانند که نظام تک آوا را تقویت می کند، درنظر است براین تلقی تکیه گردد که با توجه به ظرفیت ها و قابلیت های ماهوی قرآن کریم این اثر را باید یک کتاب چند آوا درنظر گرفت که در جای جای این اثر متعالی، تئوری منطق مکالمه باختین قابلرصد و مشاهده است.

Keywords:

قرآن کریم , باختین , منطق مکالمه , چندصدایی , ت کصدایی