بینامتنی دیوان ابن سهل اندلسی با قرآن کریم

پدیده بینامتنی به عنوان نظریه ای جدید که ارائه دهنده نگرش های تازه در علم نقد است امروزهبسیار حائز اهمیت بوده و به ارتباط و تعامل بین متون می پردازد. بر اساس این نظریه هر متنی برپایه متن های پیشین بنا می شود و هیچ متنی عاری از تأثیرات متن های پیشین نیست.ابراهیم بن سهل اندلسی از جمله شاعرانی است که در اشعارش از متون مختلف همچون ضربالمثل ها، احادیث و شعرشاعران دیگر تأثیر پذیرفته است اما عمده تأثیر ایشان از قرآن است که گاهبسیار زیرکانه و پنهان و گاه آشکارا آیات قرآنی را در سطح وسیعی در شعرش وارد کرده است.در این مقاله پس از اشاره به بهره گیری شاعر از ضرب المثل ها، اشعار شعراء و احادیث به بینامتنیدیوان با قرآن مجید که قسمت عمده و اصلی مقاله است پرداخته شده است. در قسمت بینامتنیدیوان با قرآن، موضوع از دو جنبه مورد بررسی قرار داده شده است. بخش نخست بینامتنی دیوان بامفاهیم قرآنی وبخش دوم بینامتنی دیوان با شخصیت های قرآنی است. از آنجا که شواهد به طورمستقیم از قرآن و دیوان ابن سهل گرفته شده لذا قرآن و دیوان ابن سهل منابع اصلی تحقیق هستند.نتیجه به دست آمده نشانگر آن است که این بینامتنی با کمترین تغییر در الفاظ و معانی و غالباًآشکارا و با نفی متوازی صورت گرفته است از این رو مایه اصلی و محتوای اشعار این شاعر رامفاهیم والای قرآنی تشکیل داده است.

Keywords:

بینامتنی , قرآن , دیوان ابن سهل , مضامین