اثر رژیم آبیاری و نیتروژن بر عملکرد و برخی پارامترهای فیزیولوژیک گیاه دارویی کدوی تخم کاغذی

کدوی تخم کاغذی از گیاهان دارویی تازه وارد به کشور است که بذر و فرآورده های آن در درمان بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد. با توجه به اهمیت این گیاه در صنایع دارویی، افزایش خشکسالی در سال های اخیر و نبود اطلاعات کافی در مورد نیاز کودی این گیاه در کشور این تحقیق با هدف مطالعه تأثیر سطوح مختلف رطوبتی و نیتروژن بر کلروفیل، خصوصیات فتوسنتزی، پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کدوی تخم کاغذی در سال زراعی 1388 با استفاده از کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار انجام شد. سطوح مختلف تیمار آبیاری براساس میلی متر تبخیر از طشت تبخیر شامل I1 (65 میلی متر تبخیر)، I2 (95 میلی متر تبخیر ) و I3 ( 130 میلی متر تبخیر ) به عنوان فاکتور اصلی و سه سطح نیتروژن به فرم اوره شامل N1 (شاهد بدون کود)، N2 (؛ 120 کیلوگرم در هکتار ) و N3 (؛ 220 کیلوگرم در هکتار ) به عنوان فاکتور فرعی بود. کمبود آب موجب کاهش و افزایش نیتروژن موجب افزایش سطح برگ شد. بین سطوح آبیاری و نیتروژن از نظر غلظت کلروفیل برگ اختلاف مشاهده شد. افزایش در سطوح نیتروژن و آب در دسترس موجب افزایش فتوسنتز و هدایت روزنه ای و کاهش در غلظت دی اکسید کربن در حفره زیر روزنه گردید. تنش خشکی و افزایش سطح نیتروژن موجب افزایش غلظت پرولین برگ شد. در سطح آبیاری I3 عملکرد، اجزای عملکرد، درصد روغن و عملکرد روغن نسبت به سطح I1 کاهش پیدا کرد. همچنین در سطح N3 نیتروژن تعداد میوه در بوته، عملکرد میوه، عملکرد دانه، درصد روغن نسبت به سطح N1 کاهش نشان داد. اگرچه افزایش در میزان نیتروژن خاک موجب افزایش میزان شاخص سطح برگ، غلظت کلروفیل و سرعت فتوسنتز خالص شد، اما ظاهراً تولید بیش از حد شاخص و برگ به عنوان یک مخزن قوی عمل کرده و نه تنها از افزایش عملکرد میوه و دانه جلوگیری نمود بلکه حتی سبب کاهش جدی آن ها شد.

Keywords:

کدوی تخم کاغذی , گیاهان دارویی , خشکی , نیتروژن , خصوصیات فتوسنتزی , پرولین