تحلیل نظام شهرنشینی استان گیلان با رویکرد آمایش سرزمین

توسعه منطقی و پایدار یک سیستم که جان مایه اصلی آمایش سرزمین است، بدون تردید در گرو توزیع مناسب جمعیت و فعالیت در گستره سرزمین با بهره مندی موثر و کارآمد از توانمندی ها ، قابلیت ها ومزیت های موجود در یک پهنه جغرافیایی (ملی، منطقه ای و محلی) است. به دلایل متعددی از جمله صنعتی شدن و شبه صنعتی شدن، افول بخش کشاورزی و رواج الگوهای توسعه برون زای شهر محور کهمنجر به شکل گیری مهاجرت های گسترده روستا- شهری، تمرکز گرایی شدید جمعیتی و ظهرو شهرهای بزرگ و کلانشهرها در کشور ایران در صد سال گذشته گردید، تعادل در نظام شهری در سطوح ملی،منطقه ای و استانی بهم ریخته و قطبی شدن شبکه شهری از نتایج آن است. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی سازمان فضایی استان گیلان انجام شده است که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحلیلتوصیفی- تحلیل است. دادههای لازم از منابع آماری گردآوری شده و در قالب مدلهای نخست شهری، تمرکز و تعادل تحلیل شدهاند. یافت ه های تحقیق نشا ن می ده د ک ه استان گیلان همواره از جمعیتروستایی بیشترو پیشینه شهرنشینی کمتری برخوردار بوده است که سطح شهرنشینی استان در طی پنج دهه اخیر از روندی افزایشی برخوردار بوده و مرتب از سهم جمعیت روستایی از کل جمعیت کاسته شده وبه سهم جمعیت شهری افزوده شده است. در طی دهه های گذشته، پراکندگی جمعیت در سطح استان گیلان ناموزون و نامتقارن بوده به طوری که شهر رشت همواره بیشترین میزان و درصد شهرنشینی را به خود اختصاص داده است؛ میانگین این میزان در شش دوره سرشماری، حدود 1/43 درصد بوده است. این عدم تعادل در توزیع جمعیت ناشی از عدم تعادل در توزیع امکانات و خدمات، بین نقاط شهری استان از یک سو و بین نقاط شهری و روستایی از سوی دیگر است.

Keywords:

شبکه شهری , آمایش سرزمین , شهرنشینی , استان گیلان